Пошлїдки вилївох углавним санировани и валал ше обновює. Попри проблемох хтори остали после вилїву Сави, Ямена ма и бриґи з хторима ше стретаю и жителє других нєвельких местох у Сриме. Медзитим, людзе у Ямени нє траца оптимизем.
Валал Ямена, хтори оддалєни 35 километри од Шиду, општинского шедзиска на гранїци Сербиї, Републики Горватскей и Босни и Герцеґовини, пред трома роками, точнєйше у маю 2014. року, було єдине место на подручу АП Войводини хторе було залапене з вилївами. Специфичне положенє валалу, на узким пасме нїзкей жеми коло Сави, и ґу тому на тромеджи дзе уплїв на валал маю и ствари на хтори нє мож уплївовац, причина же Ямена страдала. Виляла ше рика Сава и спричинєла вельки чкоди. Валалчанє теди евакуовани з валалу, вода виволала материялни чкоди на хижох и других будинкох и у польопривреди…
ОБНОВА И НЄШКА ТИРВА
А яки нєшка обставини у тим валалє зоз коло 600 жителями у 150 обисцох, потолковал нам предсидатель Совиту МЗ Ямена Мирослав Дьокич. Наш собешеднїк нам такой начишлює же у першей фази обнови збудовани 12 нови хижи и єдна такволани дуплекс за два фамелиї. Тиж обновени потим ище 30 хижи, а вец ище 15 хтори прецерпели очкодованя у вилїву.
– З помоцу числених донаторох, у валалє досц зробене на обнови. Насампредз ушорени Дом култури дзе покладзене нове закрице и ушорена нукашньосц будинка. Тиж обновена фасада на будинку Основней школи и покладзени паркети до учальньох, у валалє збудовани и нови трафо пошореня и зробена електро мрежа, а ладички за електричну енерґию, такволани струйомери, покладзени на електрични слупи по нових предписаньох. Тиж асфалтована и главна улїца у валалє од уходу од теметова по центер як и по рику Саву, дзе и гранїчни преход до Босни и Герцеґовини, вкупно штири километри асфалтней драги – начишлює предсидатель Совиту МЗ Ямена Мирослав Дьокич и додава же пошорени и коло 50 километри дильовох у хотаре дзе насипани шлюнок.
СЦУ ОСТАЦ ДОМА
Основна дїялносц валалчаньох то польопривреда. Єдна менша часц занятих роби у лєсарским подприємстве у Моровичу и на економиї у самим валалє. Предсидатель Дьокич гвари же би було добре кед би у валалє бул отворени даяки продукцийни погон у хторим би млади достали роботу и так остали у валалє. Його роздумованє и же би державну польопривредну жем з єдней часци требало дац младим парастом по вельо вигоднєйшох ценох або и задармо же би ю обрабяли на одредзени час лєм же би ше затримали у валалє.
– У валала маме Основну школу „Филип Вишнїч“ и дзецинску заградку и ту маме вкупно 57 дзеци. Тиж маме и стаємного лїкара, предавальнї, а у валалє иснує и Ловарске дружтво „Ґраничар“, як и фодбалски клуб хтори тиж ноши тото мено. Маме и Добродзечне огньогасне дружтво, а активне и Здруженє женох. Думам же би валал ожил кед би бул отворени гранїчни преход спрам Републики Горватскей, бо зме так як „шлєпе черево“. То би оможлївело векше рушанє людзох и роби. Най вам повем и тото же у валалє маме можебуц и 60 нєоженєтих леґиньох рижного животного возросту – гвари Дьокич.
Же живот и у тим сримским валалє заш лєм идзе напредок, приклад и Мирослав Степанович (37) хтори жиє у Новосадскей улїци. Йому пред трома роками валалчанка хтора жиє у Швайцарскей Марица Видович даровала порту 81 зоз 25 метери поверхносци, на хторей вон збудовал нову хижу. А же би ю збудовал, вельо помогнул лаїцки пастор Александар Саша Суботин зоз Коцура, хтори му обезпечел будовательни материял. Тиж и други людзе пришли на мольбу же би му задармо помогли у роботох подзвигованя хижи.
– У новембре 2014. року хижа була под закрицом, а у марцу 2015. року сом ше уселєл. Аж у мнє були и волонтере зоз Шведскей хтори у дворе спали под шатром, а робели на вибудови хижи. Хижа ма поверхносц 43 квадратни метери, нє так велька, алє у нєй може жиц и фамелия. Остало поробиц ище даяки дробнєйши роботи доокола, а наздавам ше же ше вец и оженїм. Мам дзивку з Войки при Старей Пазови и вона дзечна присц ту жиц – гварел нам щиро Мирослав Степанович, хтори велїм у валалє помагал под час вилїву, а место стаємней роботи, витримує ше з роботох на наднїци.
После вилїву закрице над главу достали и фамелиї Станка Кукича и Пери Ґрозданича, по походзеню зоз Заходней Славониї. МЗ Ямена подаровала порту у валалє, а донаторе зоз Старей Пазови вибудовали дуплекс хижу до хторей ше уселєли тоти два фамелиї и задовольни су же маю дзе бивац. Алє без огляду же прешли три роки од вилїву, валалчанє гваря же ниїґда нє забуду тоту природну катастрофу кед висока вода за даскельо годзини залапела цали валал и кед мушели сцекац и за собу охабиц цали маєток же би зачували свойо животи.
ПРЕВЕНЦИЯ
У валалє досц того поробене и обновене алє ище нє шицко зробене кед слово о охрани од можлївого будуцого вилїву.
– У околїску валала пошорени два канали з напряму одкадз пришла вода у маю 2014. року. Теди нам вода пришла „з хрибта” з подруча Републики Горватскей, кед ше там превалєла гац на рики Сави. Кельо мнє познате, анї там роботи на змоцньованю побрежя Сави ище нє закончени – толкує Мирослав Дьокич.