Руска матка основана 28. децембра 1990. року як дружтвена орґанизация од окремного националного интересу за Руснацох, по угляду на Матицу сербску и Матицу словацку, хтора основана истого року у юнию мешацу. Руска матка теди мала окремни статус як и други славянски матки у тедишнєй нашей держави и мала порядне финансованє порядних активносцох зоз буджету АП Войводини и буджету Републики Сербиї. Од снованя Руска матка нєпреривно запровадзує активносци на очуваню руского/руснацкого идентитета и подзвигованю рускей/руснацкей свидомосци.
Руска матка од 2011. року урядово реґистроване здруженє гражданох зоз шедзиском у Руским Керестуре, зоз основни цильом запровадзованя и координованя активносцох на очуваню идентитета Руснацох у Републики Сербиї. Реґистрована обласц витворйованя цильох Рускей матки у Реґистру здруженьох у Аґенциї за привредни реґистер Републики Сербиї у Беоґрадзе то пестованє, розвиванє и популаризованє руского язика, писма, култури, науки, литератури, образованя, уметносци и традицийох. Алє од теди Руска матка и други славянски матки у АП Войводини нє маю ришене финансованє порядних активносцох, алє су унапрямени на пририхтованє проєктох и їх посиланє на конкурси покраїнских секретариятох за културу и информованє, за образованє, управу, предписаня и витворйованє правох националних меншинох у АП Войводини и Министерства култури и информованя Републики Сербиї.
У прешлих трох рокох од кеди ше проєкти славянских маткох и шицких других културно-уметнїцких установох, орґанизацийох и здруженьох у АП Войводини посилаю на консултативне розпатранє до националних совитох националних меншинох у АП Войводини и утвердзованє предкладаньох за одоброванє средствох, Руска матка, алє и Матица словацка, Бунєвацка матица, маю нїяке, або барз скромне финансованє по тих поднєшених проєктох.
До пред трома роками зоз Националного совиту рускей националней меншини у Републики Сербиї Руска матка доставала по 100 тисячи динари рочно, 50 тисячи за порядну дїялносц и 50 тисячи динари за путованя до иножемства (одходи на зашеданя Шветовей ради Русинох/Руснацох/Лемкох (РРЛ) и зашеданя комисийох Шветового конґреса РРЛ). Пред двома роками тоти средства зменшани на вєдно 70 тисячи динари, а того року лєм на 30 тисячи динари за порядну дїялносц, а за путованя до иножемства нє одобрене нїч.
Прето зме заєднїцки зоз Матицу словацку, Бунєвацку матицу и Матицу сербску у марцу прешлого року пробовали заєднїцки виложиц тоту проблематику, алє и тоти даскельо представнїки покраїнских секретариятох на тим нашим викладаню у шветочней сали Матици сербскей у Новим Садзе витримали лєдво 15 минути, а вец мушели пойсц пре други, озда важнєйши роботи.
Окремни стретнуца и розгварки о тих питаньох прешлого року делеґация Рускей матки мала у авґусту прешлого року у Покраїнским секретарияту за културу, информованє и одношеня з вирскима заєднїцами, а потим, 9. новембра прешлого року и стретнуце и розгварки зоз Иґором Мировичом, премиєром Покраїнскей влади АП Войводини, дзе нам обецане запровадзованє активносцох на ришованю статуса славянских маткох у АП Войводини и способу їх финансованя у 2017. року.
Руска матка и у 2017. року свою активносц будзе запровадзовац у месних одборох Рускей матки у Руским Керестуре, Кули, Коцуре и Вербаше, Городским одборе Рускей матки у Новим Садзе и Реґионалним одборе Рускей матки за Срим у Шиду.
Окремна увага у роботи Рускей матки того року будзе пошвецена пририхтованю за участвованє делеґациї Рускей матки на XIV Шветовим конґресу РРЛ и VIII Шветовим форуму русинскей младежи, хтори буду отримани од 29. юния по 2. юлий 2017. у Осєку, у Републики Горватскей. Делеґацию Рускей матки буду твориц 10 делеґати, 5 госци и 5 млади, члени Форума младих Рускей матки.
Финални пририхтованя за XIV Шветови конґрес РРЛ и VIII Шветови форум русинскей младежи буду запровадзени од 5. по 7. май у Винковцох и Старих Янковцох, дзе буду отримани зашеданя Шветовей ради РРЛ, Комисиї за културу ШК РРЛ, Ревизийней ради ШК РРЛ и Ради Шветовогуо форума русинскей младежи.
У видавательней дїялносци у 2017. року Руска матка планує пририхтованє и видаванє штирох числох глашнїка Рускей матки „Руснак”. На конкурс Министерства култури и информованя Републики Сербиї Руска матка пририхтала и послала проєкт за софинансованє пририхтованя и друкованя штирох числох глашнїка Рускей матки „Руснак”.
На конкурси до покраїнских секретариятох АПВ за 2017. рок Руска матки пририхтала вецей проєкти: Орґанизованє II Русинского филмского фестивалу „Русин Филм Фест” у Шиду и Подобовей колониї „Коцур 2017”, а тиж и финансованє одходу делеґациї Рускей матки на XIV Шветови конґрес РРЛ и VIII Шветови форум русинскей младежи у Осєку, у Републики Горватскей, и софинансованє порядней дїялносци Рускей матки.
На конкурс Заводу за културу войводянских Руснацох Руска матка пририхтала и послала два прияви: Пияти Днї театра „Владимир Сабо-Дайко” у Коцуре и пририхтованє театралней представи за младеж и одроснутих под насловом „Жени”.
На конкурс Општини Кула за национални заєднїци Руска матка планує поднєсц єден проєкт: Стретнуце поетох, литературних и подобових творительох Рускей матки.
У Рускей матки у 2017. року плановане и участвованє єй представнїкох на тогорочних зашеданьох Шветовей ради РРЛ, як и медзиконґресних зашеданьох конґресних комисийох за просвиту, културу, информованє и видавательну дїялносц, за историю Русинох и Комисиї за медзисобне сотруднїцтво и туристични розвой Шветового конґресу РРЛ.
На зашеданю Шветовей ради РРЛ першого викенду у марцу того року були зме зоз пожичених пенєжох, на исти способ участвовали зме 23. априла на преслави Дня Русинох у Мукачеве на Закарпатю у України, а так будзе и зоз одходом на наступни зашеданя у Винковцох и Старих Янковцох.
А як пойдземе на XIV Шветови конґрес Русинох/Руснацох/Лемкох и VIII Шветови форум русинскей младежи у Осєку, у Републики Горватскей, нє зна ше, бо ище нїхто нє дава нїяки одвит.
Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”.