Феномен искуства рускей заєднїци на просторох дзе по нєшка функционуєме од приселєня наиходзи на векшу спокусу од физичного затрацованя як цо були гевти демоґрафски, манифестовани през природних нєприятельох обставаня – бида, глад, епидемиї хоротох (колера, напр.), политичней природи – очкодовани людски потенциял (значне число катонацох цо ше нїґда нє врацели дому, найчастейше загребаних по рижних боїскох Европи, як напр. у Першей шветовей войни, лєбо у Сриме у остатнєй, гражданскей войни), лєбо однародзованих у процесох асимилациї (интензивована мадяризация при концу тирваня старей Монархиї). Ґу тому треба доложиц и субтилнєйши, сучасни фактори природней асимилациї од окружуюцого векшинского народу и висельованя до економски атрактивних штредкох нєвигодних за тирвацше отримованє националного идентитету, як актуална имиґрация до Канади, наприклад.
Праґматична пракса провадзеня своєй роботи и нємишаня до висших инстанцох власци гарсточки народу без (донєдавна) матичней держави, а и тераз спорне же кельо би то Україна мала, лєбо могла буц – хвильково наиходзи на важне випитованє совисци тих котри нас заступаю у рижних репрезентативних форумох на локалним и державним уровню.
У ситуациї кед система котра (и) над нами запровадзує свою юрисдикцию, а ма чежку патоґену дияґнозу – хто уж як сце и може видзиц, мож конструовац живописну лепезу пошлїдкових сценарийох. З пошвидшану депопулазицию пре висельованє, цо до швета, цо векших центрох з наших валалох, далєй пре неґативни природни прирост, як и огранїчованє буджета за отримованє образовних, културних, информативних и других институцийох – пропорционално звекшана и одвичательносц шицких партиципантох у отримованю у живоце шицких тих репрезентативних институцийох. Насампредз тим котри маю длугорочнєйше ухлєбиє з того ресору. Особнє – цешим ше же сом бул цали живот у нагоди ”волонтирац” на тим планє, затримуюци ексклузивне право на власне нєзависне становиско. Верим же велїм, котри (нє лєм при нас) приставаю (читай ”проституую” ше) на одредзени ступень политичного компромису, шлїдзи нєподзековни задаток балансованя у покладаню рахункох медзи послухносцу мерзеней власци и обчекованьох заєднїци котру заступаю. Вистати и витрошени нам етнїчни материял, очкодовани и у квалитету и квантитету – будзе то якбачу борба як гевта Давида з Ґолиятом. Нє бул бим им у скори, з оглядом же яка ше прирва на дружтвеним планє пригадує. А трафи ше, скорей – после, у ствари барз нєодлуга. Думайце о тим.