– Чежко же даєден петнацрочни школяр, а и я єден з таких, цалком свидоми цо би любел робиц у живоце, зоз чим ше занїмац, алє и од чого жиц у рокох котри шлїдза – почина власну приповедку Михал Петрашков, Семан, зоз валалу у котрим є народзени и дзе препровадзує живот зоз супругу Терeзку и дзивку Софию.
Таки, полни снох после основней школи сом ше, после нєудатного пробованя уписац ше до медицинскей школи, нашол у Штреднєй електротехнїчней у Новим Садзе. Сон потирвал єден рок, док сом нє похопел же то нє тото цо ми при шерцу, же цали живот треба робиц цошка цо ци нєинтересантне. Медицинска школа у Зомборе ище вше ми бринєла у думкох. Остатнї раз ше уписали шицки зоз просекову оцену чиста петица, а мнє просек губела штверка зоз подобового – приповеда Михал. Но, гайд, ознова до Зомбора зоз шестру Марчу, тераз дохторку у пензиї, и ознова ше уписац… Алє, ба купак. И теди ше поуписовали лєм одликаше и сон почал капац… Лєм єден проблем бул предо мну, оцови ше на очи нє шмеме зявиц кед останєм нє уписани… Бриґа моя, бриґа и шестрина… – предлужує наш собешеднїк.
ДИПЛОМУ УЖ МАЛ, А И ДАЛЄЙ УЧЕЛ
Якош ше зявела идея же би ше Семан уписал на ветерину до Бачкей Тополї. И, так започало Михалово войованє зоз ветеринарску науку.
– Ша и то робота, блїзка медицини, лєм же робиш зоз животинями шицких файтох, лєм же ци таки пациєнти нїґда нє поведза дзе и прецо болї – предлужує вон.
Як почало, добре ше и закончело. Ветерину Михал почал студирац у Сараєве. Праве теди кед ше почали шоровац шицки биди того швета. Почала война. По преходу на ветерину до Беоґраду, там скоро шицко закончує. Лєм ученє ище нє закончене… Знал Петрашка же кажди каждучки дзень мушиш буц у цеку, провадзиц нови досяги у фаху, учиц и остац вше порихтани учиц и далєй…
– Думам же ми так було судзене одмалючка – приповеда Михал. Мали сом бул ище кед ме „урекнул” тедишнї ветеринар Йока, Йоаким Рамач: „Будзеш ти ветеринар, увидзиш!” Од його часу у валалє почало и штучне оплодзованє млєчних кравох, амбулантно, алє мнє то уж нє лапело, я од перших дньох тото робел на терену. Интересантне же валал вше мал доброго ветеринара, а окрем Йоку людзе и нєшка паметаю и споминаю и Фицкова, Горняка, и Футу – гвари Петрашка.
– Робим уж двацец пейц роки роботу котру наисце любим. Почал сом у амбуланти у Вербаше, такой потим як ветеринар у подприємстве „Сави Ковачевич”, тиж у Вербаше. Нєодлуга, Владимир Хома, тиж ветеринар, а шестрин супруг, отворел Ветеринарску амбуланту „Дуовет” як приватнїк. Нє прешло часу, та зме здружели моци и аж после шовґрового одходу до пензиї сом остал сам, а фирма достала лєм нове мено за стару дїялносц „Дуовет МВ”. Шицко остало исте, а и шовґор ище вше припоможе кед треба.
ШВЕДОК НОВОГО ЖИВОТА
– Робота, насампредз, теренска, окрем валалу одходзим и до Крущичу, Лалитю, Липару, ридше до Кули, Бачкого Брестовцу… Сцем повесц же ми озда найкрасше же сом стално присутни и видзим як настава нови живот, та чи то целятка, кощатка, баранчата… Но то, гвари Михал, ма и свой други бок. На авту, а иншак нє мож, прейдзем до рока и вецей як 25 тисячи километри, вецей як два норми за авто и у рокох кед ше вельо вецей хасновало таки превоз – памета Михал. Остало му у паметаню, а озда то и накрасше, целєня трох кравох у даскелїх дньох, а шицки на швет дали двойнята. Було и три целятка. То красши бок у тей роботи, алє вше єст и бриґи.
– Мушим повесц же сом бул шведок и скоро шицким хоротом, окрем шлїнявки. На щесце. А наймилше ци кед ши виратовал бидло, та и дробизґ, а ґазда остал подзековни и задовольни.
Медзи памятками и число статку, нажаль и наисце лєм у памяткох. Дараз, анї нє так давно, у валалє було коло 1 600 млєчни крави у два тисячи обисцох, без буячкох. Швинї з валалу найменєй два раз тижньово одвожел камион зоз прикочом. Буячки лєм дакус менєй. То були роки, гвари наш собешеднїк, бо тераз у Керестуре нєт вецей як сто млєчни крави, а конї коло двацец… Кармики празни, дробизґу мало хто трима, а и то лєм за потреби обисца. Таки роки пришли.
– Цешим ше, а нє мало того и моя заслуга, же у валалє барз давно, а най би зло нє чуло, нє зазначене зявенє трихинелози. Людзе свидоми цо би ше з того могло виродзиц и скоро шицки приноша месо на анализу. Нєт анї збешнєтосци, алє и то лєм пошлїдок длугорочних активносцох ветеринарских службох, та и моєй – наглас роздумує Михал.
– Любим, насправди, тоту роботу и нїхто ме нє чул же бим ше скаржел же робота дакеди потирва и вецей як цо дзень ма годзини, же нїґда нє знам кеди ме хто навола пре биду лєбо тото красше, целєнє у ґаздовстве, та нє раз, єдно сом нє закончел, а уж други волаю… Школованє без прерви, роботни час од двацец штирох годзинох през 365 днї ма и свою власну красу, окреме теди кед ветеринар стретнє дакого котрому помогнул коло статку лєбо иншого, та и псох, допатраних и нє, мачкох, папаґайох, украсних птицох…
– Вредзело то шицкого труду – закончує Михал, Мижо, Петрашка, а Семан, наш собешеднїк.
НА ЙОГО ҐРАМОФОНУ ПРАХУ НЄТ
Михала людзе менєй познаю як наисце доброго познавателя музики, а слуха лєм добру, спрам шицких подзелєньох. Як гвари, слуха вон и домашнї, но виключно лєм цо дацо вредзи. У обисцу и тераз, без огляду на диґитализовани часи, функционує його ґрамофон и колекция плочох на котрей му мож завидзиц.
ШИЦКО ПОКУС, АЛЄ КАРАТЕ ОЗБИЛЬНО ТРЕНИРАЛ
Же нє шицко так як на перши попатрунок випатра, а час приноши и забуце, потвердзує и факт же Михала ветеринара мож було видзиц, у свой час, и на фодбалским и на рукометним терену, а тоти котри го лєпше познаю, знаю же длуги роки активно тренирал и карате, а и же є медзи снователями Карате клуба „Русин”.
НЄ ПРЕПУЩУЄ АНЇ ЄДЕН КОНЦЕРТ
Шицки Семаново, Петрашково, вязани за културу. Терезка, апатикарка по професиї, була вязана за Дом култури, и медзи побиднїками є за найкрасши дзивоцки глас, у дуету зоз Мирославу, теди Чордашову. Шпивала, танцовала… Дзивка София, школярка осмей класи, а закончує и Школу за основне музичне образованє, предлужи, як гвари, мацерову, та и дїда Фейдийового, традицию, и надумана є закончиц школованє у фаху фармациї.
Михал, Терезка и София нє препущую анї єден концерт, наступ наших ансамблох, представи у Театре, алє и нашо рускословски виданя.
Семаново з младших рокох