Зоз мойого виглєдовацкого искуства можем повесц же терашнї состави националних совитох у Сербиї мали окреме динамични период, велї и вельки виволаня коло дефинованя будуцого правного рамикa у котрим буду змесцени статус и положенє припаднїкох националних заєднїцох.
Тал тих числених полуудатних диялоґох зоз власцу, а маюци на розуме интензитет и аґенду приступних прегваркох зоз Европску унию, останє и нововибраним членом националих совитох чийо би ше мандати требалo потвердзиц найпознєйше по конєц 2018. року.
Мандат терашньому составу Националного совиту рускей националней меншини вшелїяк бул обтерховани зоз проблемами у двох обласцох меншинских правох: образованю, о чим сом нє компетентна писац, и у обласци информованя.
Терашнї состав Одбору за информованє котрому я предсидателька однєдавна, свой мандат почал праве у чаше кед закончена „друга фаза“ приватизациї медийох котра охабела катастрофални пошлїдки у информованю на локалним уровню, єднак на сербским и меншинских язикох. На розуме треба мац же то було у чаше кед капацитети и фокус Националних совитох були унапрямени на виберанки 2014, и їх конституованє. Цо ше остатнї три роки случовало зоз приватизованима медиями знаме, а як ше закончи увидзиме 2020. кед терашнї власнїки вецей нє буду мац обовязку почитовац програмску шему яка була кед купели медиї.
Одбор за информованє нє мал вельки маневарски простор уплївовац на таки турбулентни транзицийни поцаг держави, окрем прилапиц реалносц, и потримац медийни проєкти од интересу за руску заєднїцу на конкурсох котри держава розписує на републичним, покраїнским и локалним уровню. Скромни буджет зоз котрим автономно розполагал Одбор унапрямовани за потреби руских медийох и орґанизацийох. За радикални ришеня же як надополнїц „загашени руски редакциї” хиби ясна и конєчна визия и Националного совиту, и держави котра ище вше нє обезпечела механїзми за континуоване и квалитетне информованє и за векшинске и меншинске жительство на локалним уровню. Одбор за информованє нє ма обєктивно часу розпочац дацо озбильне, алє будуцому составу охаби идеї за роздумованє.
Як перше, треба запровадзиц и отримовац контакти зоз локалнима самоуправами у котрих постоя медиї на рускей бешеди, и добре ше упознац зоз условиями и динамику розписованя конкурсох.
Вєдно зоз тим, треба додатно едуковац припаднїкох новинарскей професиї нє лєм о писаню, алє научиц их и „читац” конкурсни условия и упутиц их дзе найду информациї о конкурсох нє лєм зоз державних фондох.
Будуци состав Одбору би требал роздумац о методи провадзеня квалитета реализациї проєктох котри достали потримовку зоз державних фондох. На тото ше надовязує потреба, цо леґитимне право, глєдац информациї чи власнїки медийох наменски троша средства котри руски редакциї и медиї доставаю по проєктним финансованю зоз державних фондох.
То нє лєм интерес руских медийних проєктох, алє и других актерох у конкурсним финансованю и софинасованю, а то предпоставка за моцнєйше медзисобне сотруднїцтво Одборох за информованє других меншинских заєднїцох.
Окреме же, як сом надпомла, пошвидко придзе 2020. рок. Националним совитом, односно їх Одбором за информованє у новим зволаню будзе требац часу же би „влапели” крочай и роботни темпо, и предочели держави на час можлїви сценарио у локалних приватизованих медийох. Точнєйше, требало би на час понукнуц конкретни предклади за отриманє локалного меншинского информованя. Тоти предкладаня би требали буц прилаплїви и держави, котра, по правдзе, функционує у зложених дружтвено-економских обставинох, и националним заєднїцом, и цалому дружтву.
Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”.