Кед спомнємє Меланию Николичову, ридко хто подума на учительку. Велї ше здогадую наставнїци сербского язика, мацеринского, физичного, уж кого цо учела. Алє, найбаржей ю паметаме як библиотекарку у школскей библиотеки Мелания, дзивоцке Костелник, Ґецийова, народзена у Руским Керестуре дзе закончела и основну школу, а учительску у Зомборе.
– Одала сом ше за Десимира Николичового 1971. року. Вон, иншак, зоз Владичиного Хану и достал роботу у Комбинату „1 Май”, дзе робел як аґроном. Дзешец роки зме жили у комбинатовим квартелю, алє зме жадали бивац у хижи. Робота мойого чловека була на отвореним, а и я любим природу. Оцец ми бул тишлїр, и вельо нам помогнул коло хижи, кед зме ше до нєй преселєли, уживали зме у дворе, у загради…
Уж осем роки сом сама, бо ми супруг умар, а буц сама, чежко, бо тераз лєм два руки у обисцу, а нє штири – гвари Мелания.
Николичова ма дзивку Снежану котра одата до Виславского. Дзивка роби у „Житобачки” як технолоґ, а жец, з оглядом на тото же у месце нє могол найсц роботу келнера, пошол робиц до Австриї.
ПОЧАТКИ У ШКОЛИ
После законченя Учительскей школи, такой 1971. року, наша собешеднїца достала роботу у керестурскей школи. Но, як учителька робела можебуц три-штири мешаци. У школи ше зявела потреба за наставнїками у висших класох, та викладала и сербски и руски, теди мацерински язик, физичне воспитанє и технїчне образованє. Так було штири роки.
– Найволєла сом преподавац физичне: од вежбох на справох, та по колективни спорти. Тото ми ишло и була сом здовольна. Теди директор у школи бул Владимир Малацко, а помоцнїк директора Владимир Фа Ґалусков, котри ми барз вельо помогнул, окреме коло хлапцох. Им дай фодбал бавиц, и нєт бриґи…
РОБОТА У БИБЛИОТЕКИ
Кед ше отворела нєвелька библиотека у будинку Старей школи, котра робела през одпочивки, у школи нє було библиотекара. У зборнїци були фахово кнїжки, а у учальнї кнїжки за дзеци. Тоту роботу єй понукнул директор Малацко.
– Кед сом почала робиц, требало кажду кнїжку до рукох вжац, до инвентарних кнїжкох завесц, сиґнатури позаписовац. Требало ми штири роки же би сом шицки кнїжки заведла, а теди зме мали коло 12 000 кнїжки. Же би сом научела як мам робиц, ходзела сом до Кули до библиотеки ше розпитац, та ми дали литературу як и цо треба робиц. Потим сом у Беоґрадзе положела фахови испит – памета Мелания.
Мелания ше старала же би у библиотеки було досц енциклопедиї, бо их дзеци зоз одушевийом опатрали, аж часто и на жеми шедзели, так любели читац и опатрац.
– Тримала сом и библиотекарску секцию, на хторей зме робели зоз кнїжками, и дзеци ше барз радовали же сом их научела як ше видава кнїжки и вони сами видавали, примали, записовали… Потим зме вибрали єдну кнїжку котру пречитали, и вец о нєй писали. Написане зме до холу викладали на пано. Учели зме дзеци як ше маю знаходзиц у словнїкох, енциклопедийох, цо и любели, и було им на хасен. Пририхтовали зме и вистави о писательох, з єдним словом – наисце ше робело.
Кед дзеци рихтали матурски роботи, часто ходзели до библиотеки по литературу. Теди вельо виглєдовали по енциклопедийох, кнїжкох… Вєдно з библиотекарку глєдали и пренашли потребну литературу. Нєшка ше лєм поглєда литература на интернету и шицко вельо лєгчейше.
У тим периодзе роботи у библиотеки, Мелания тримала и рекреацию за жени у физкултурней сали у школи. Ходзели вежбац жени цо заняти у школи, алє и жени з валалу. Рекреация була вечарами, а часто и дзеци пришли з мацерами, та и вони вежбали.
ОДХОД ДО ПЕНЗИЇ И НОВИ АКТИВНОСЦИ
Мелания пошла до пензиї 1. новембра 2006. року. Кед престала робиц, ознова ше анґажовала на рекреациї, алє тераз у просторийох „Каритасу”, дзе тиж ходзел хто сцел. Вше була активна, вше цошка робела. Попри шицких уж начишлєних активносцох, Мелания була активна и у култури – у хору и у жридловей ґрупи.
– Перше сом ше уключела до хору, ище док жил покойни Юлиян Рамач Чамо. Гоч мал бар вельо обовязки, надумал оформиц хор у хторим спочатку були анґажовани особи зоз школи, а вец ше ґу нїм придружели и жени и хлопи з валалу котри любели шпивац. Кед Славко Орос бул директор Дома култури, були актуални жридлово ґрупи, як, наприклад у Дюрдьове, Коцуре, а ми ю нє мали. У хору були жени котри знали шпивац и Чамо вжал гармонику, я почала, а други прилапели. И – ишло нам, требало лєм кус доробиц.
Зоз жридлову ґрупу ше досц ходзело госцовац по наших местох, та и у Горватскей, Словацкей, дзе ґод була даяка манифестация. Участвовал хор на „Дньох паприґи”, на Крачунских и Вельконоцних концертох, смотрох, дзе вше мали добри пласман. Роки преходзели, жени преставали ходзиц, бо уж нє могли пре здравє, а по Меланийових словох, кед Чамо умар, якош и жридлова ґрупа престала з роботу, нє бул хто з ню робиц.
– Жаль ми же барз вельо шпиванки нє зняти у студию. Чкода, бо зме их знали шпивац, а нє сцигло ше и тото зробиц. Єден час сом ходзела и до Кули, бо и вони нє мали досц членох. Проблем бул у тим же требало путовац до Кули и то вечаром, а мнє тото уж нє було так лєгко. Прето сом и тото помали зохабела. На хор и далєй ходзим, наздавам ше же сом годна.
ДОБРА ПРАКСА
Даскельо жени з єй окруженя здумали „нову” активносц – почали ше шейтац. За даяки „модернєйши” спортски активносци уж нє були, пре здравє, алє шейтанє ше здало шицким.
– Спочатку зме обиходзели цали валал, алє по валалє вечар преходза трактори, авта, вше ше треба виступиц. У валалє нєт вшадзи добри дражки, та зме пробовали по калдерми на Ярашу котра добра. Покля ґод водзи калдерма, и ми ше тамаль шейтали, скоро по Косанчич. То нам „тура”. Шицки штири досц швидко крачаме, дойдземе по конєц драги и вец ше врациме, а то коло 7 километри. Добре знаме же нам вец шицки мускули активни и тоту активносц би могол кажде увесц як праксу. Я особнє прешла и на веґетариянске костиранє, и барз ми одвитує – гвари вона.
Мелания окреме люби квеце и вше патрела мац цошка нове. Кед вишла арония, такой ю мала, та перуански ягоди, а тераз ма фортунелу, або кумкват. На тераси ище вше ма мушкатли, котру барз люби.
– Коло квеца єст роботи, а треба вельо любови, старац ше о нїм, залївац го, чухац… Алє воно вше и враца, як лєм найлєпше зна – зоз красоту – гвари на концу Мелания.
ИНИЦИЯТОРКА „КОСТЕЛЬНИКОВЕЙ ЄШЕНЇ”
– Тото цо ше мало зна, же праве я порушала „Костельникову єшень” у школи. Костельника ше обрабяло у настави и вше сом роздумовала же би дацо о нїм порихтац. Здогадла сом ше же Дюра Папгаргаї писал о Костельникови, волали зме го на стретнуце, а праве вон и предложел же би ше стретнуце волало „Костельникова єшень”.
Вше сом була „за бину” кед слово о орґанизациї, а тота манифестация дзешец роки тирвала у школи. Познєйше орґанизацию превжал Дом култури, а школа и нєшка активна у єй орґанизациї.
