Обсяжни змени руководзацого, редакторского и новинарского кадру хтори ше у РТВ случую лєм даскельо тижнї после виберанкох и лєм даскельо тижнї пред порядну пременку програмскей шеми виволую розлични реакциї – од становиска же то леґитимне право нового руководства, по спозоренє же барз здабу на манир дзеведзешатих.
После того як нови Управни одбор РТВ початком мая зменєл програмного директора Слободана Арежину, и задзекованя ґенералного директора Срдяна Михайловича, 17. мая зменєни и практично цали редакторски тим Информативней програми РТВ, и констатоване задзекованє главней и одвичательней редакторки Першей програми ТВ Миряни Йович, а у медзичаше задзековала и заменїца директора програми РТВ Таня Йордович. Окрем редакторох информативних емисийох РТВ, зменєни и редакторе блок-емисийох „Добре рано, Войводино” и „Погляднїци” хтори у програми, насампредз, маю сервисни информациї и комунални проблеми з хторима ше зочую гражданє Нового Саду и Покраїни. Вкупно, потераз зменєни 14 редакторе.
Як обгрунтоване, Арежина зменєни пре „зменшану патреносц” РТВ, алє кед слово о редакторох Информативней програми, достали толкованє же їх робота була пристрасна, а вивисцованє тенденциозне. Медзи зменєнима и редактор „Дньовнїка на 17” Мирослав Задрепко:
– Мнє особнє нїхто нїґда урядово нє зауважел же ми „Дньовнїки” єднобочни, нєзбалансовани, же пущам „поручени” прилоги. Тиж, нїґда сом нє достал опомнуце, кару лєбо суспензию як редактор информативней емисиї пре „гришки” хтори ми тераз зауважени. Понеже нє можем найсц лоґичну причину зменох, питам ше чи шицко нє ма особни, лєбо даяки иншаки причини, а нє тото цо наведзене. Источашнє, боїм ше же ше пременки нє одража лєм на редакторску политику, алє и вкупни имидж РТВ хтори будовани остатнї пейц роки. Прешвечени сом же тото цо зме робели було обєктивне, збалансоване, критичне и спрам власци. – толкує Задрепко, и ґу тому окреме визначує же спомнута екипа о зменох дознавала прейґ телефона, поштреднїкох и по кулоарох.
– З того видно одношенє тих хтори наисце одлучовали спрам шлєбоди медийох и нагадує дальше деґрадованє новинарскей професиї – скоро же у домашнїх медийох вецей нє маме емисию у хторей ше озбильно виглєдує корупцию, криминал, загрожованє людских правох, новинаре преноша думаня и описую случованя, место же би их критично и аналитично спатрали – коментарує Задрепко.
ЧОМ НЄ МОЖ БЕЗ „НАШИХ” И „ВАШИХ”
Окончователька длужносци главней и одвичательней редакторки Першей програми Войводини Нада Калкан, иншак новинарка и редакторка з вецейдеценийним искуством у РТВ, виявела же нормалне кед нове руководство вибера нови тим сотруднїкох:
– Кажде хто придзе вибера свой тим. То и вони робели. Була сом главна и одвичательна редакторка кед пришли, и анї „а” сом нє поведла кед ме зменєли рок и пол пред конєц мандату. То була їх одлука, сцели свой тим. Нє розумим чом ше тераз прави нєпотребни галайк коло ситуациї у РТВ – прекоментаровала Калканова за медиї, и надпомла же нїхто з тей телевизиї хто зменєни, нє останє без роботи.
Редактор нєдзельового виданя новинох „Дневник” Мирослав Стаїч гвари же нє спорне право менаджмента най вибера сотруднїкох з хторима будзе робиц, алє спозорюує на єден деталь:
– Радио телевизия Войводини явни медийни сервис шицких гращданох Покраїни. Прето барз нєдобре кед ше до першого плану, без огляду з хторого боку приходза, визначиую подзелєня же „ми, вони, вони нас а ми їх…” то основа за звади, злу крев медзи колеґами хтори, на концу концох, и далєй буду мушиц робиц вєдно. Чи так було и скорей, нє знам, алє за перспективу явного сервиса у будучносци барз нєдобре будовац го на фундаменту подзелєньох по политичней линиї. Интенция явного медийного сервису нє же би бул аполитични у смислу же „нїч нас нє интересує”, алє же би сполньовал явни интерес у обласци информованя шицких гражданох, без огляду чи преферую СНС, чи ДС. чи ЛСВ, чи дакого другого. А то информовац о шицким и обезпечиц медийни простор за шицких. А тоту функцию вшелїяк нє годно сполньовац кеду уж у самим колективу буду подзелєня – коментарує Стаїч.
Подобни становиска маю и заняти у РТВ хтори протестую пре политично мотивовани змени. Инсистую же су „нїчийо”, дистанцую ше од политичних партийох и наглашую же су медийни професионалци хтори и далєй, як и дотераз, сцу одвичательно робиц свою роботу. Вони дотераз обявели два протестни писма процив, як инсистую, нєарґументованих зменох и тенденцийних обгрунтованьох з хторима ше знєважує їх роботу. Перше подписали коло 40, а друге вецей як 100 новинаре, редакторе и заняти у продукциї – практично шицки по хторих остатнїх рокох програма РТВ постала препознатлїва.
У писме ше тиж спозорює же нове руководство, хторе у о. д. Статусу и дочасове, понеже є нє вибране на конкурсу, анї нє ма право на таки драстични мири хтори озбильно загрожую сполньованє програмскей политики РТВ. Вони спозорели же зменєни особи хтори зоз свою роботу допринєсли пороснуцу патреносци програми и угляду тей медийней хижи, хтори потвердзени и з численима домашнїма и медзинароднима припознанями. З другого боку, обаваю ше же прави циль зменох у ствари политичне „уподобйованє” РТВ и правенє простору за новинарох хтори буду служиц политики, а нє гражданом хтори прави власнїки явного медийного сервиса.
Прето иницировали граждански протестни сход, електронску петицию и акцию „Потримай РТВ” до хторей ше потераз уключели вецей дзешатки углядни поєдинци з швета медийох, култури и цивилного сектора. Дальши акциї буду завишиц од сполньованя їх вимогох: задзекованє Управного одбору, понїщенє спорних одлукох, отримованє явней дебати о сущносци и мисиї явного медийного сервиса, як и явне пребаченє за професийне и особне уквильованє хторе прецерпели.
Програмски совит РТВ тиж сообщел же нє достал урядове заключенє, анї арґументи же дотерашня програмска концепция покраїнского явного медийного сервиса нєадекватна його функциї. Попри инсистованя же би були презентовани професийни критериюми и принципи по хторих окончени обсяжни пременки, Програмски совит спозорел же манир идеолоґийно-политичней селекциї кадрох барз здабе на „диференцияцию” з дзеведзешатих.
(ДЕ) ПОЛИТИЗАЦИЯ МЕДИЙОХ
Попри вираженей застараносци пре случованя у РТВ, пейц репрезентативни новинарски здруженя поволали и медзинародни орґанизациї же би ше оглашели з тей нагоди. У заєднїцким сообщеню Нєзависного здруженя новинарох Сербиї, Нєзависного дружтва новинарох Войводини, Асоцияциї нєзависних електронских медийох, Асоцияциї локалних нєзависних медийох Локал прес и Асоцияциї онлайн медийох, стої оцена же змени – пошлїдок политичних прицискох власци и инструментализованє того явного медийного сервису. Затераз, Мисия ОЕБС и Делеґация ЕУ у Сербиї сообщели же з окремну увагу провадза случованя у РТВ, з акцентом на значносц шлєбодного и обєктивного явного медийного сервиса хтору наклада и домашнє законодавство.
Змени у РТВ осудзели и вецей опозицийни странки з обидвох полох политичного спектра. З другого боку, лидер СРС Воїслав Шешель потримал и змени, и способ як су окончени, потримовку новому руководству РТВ виражели менєй познати новинарски синдикати, а нїч проблематичне у зменох нє видзи анї премиєр Сербиї Александар Вучич. Вон гварел же змени редакторох у РТВ Войводини окончени по законских предписаньох и же нє було уплїву политики, алє же шицко ришоване през Управни одбор, пренєсли медиї. Далєй, Вучич оценєл же слово о „Пайтичових кадрох и номенклатури приведзеней з Беоґраду, политичних приятельох и послухнїкох” од хторих дзепоєдни доставали плаци, а анї нє доходзели до Нового Саду.
Нє тайна же окреме тото остатнє наисце роками єдна з главних темох кед слово о РТВ. Нєясна кадрова политика и нєпропорцийно високи плаци, фаворизованє драгих продукцийох у беоґрадских студийох, пренадута систематизация з нєяснима критериюмами и звишок занятих обтерховюю покраїнски Явни сервис. Медзитим, нїч з того урядово нє спомнуте як причина за змени редакторох у РТВ. Кед слово о „дачиїх кадрох”, премиєров упечаток нє ма потвердзенє у еґзактних анализох и мониторинґох заступеносци политичних актерох у програмских змистох на РТВ – простор хтори поєдинєчни странки доставаю углавном пропорцийни з їх виберанковима процентами и парламентарну моцу. З єдного боку, Сербска напредна странка остатнї штири роки найзаступенша, а з другого, демократи насампредз були присутни як актере дотерашнєй покраїнскей администрациї, а нє як партия. Алє, чежко же таки податки пременя одлуки хтори уж принєшени и потримани „з найвисшого места”. Цо вец ма буц далєй зоз Радио – телевизию Войводини и занятима хтори нє приставаю на нови обставини?
– Гоч як ше закончи тото зозз зменами, остава нам спознанє же мож и иншак, же мож обєктивно информовац, едуковац и културно воздзвиговац публику, цо верим же зме и доказали з програму РТВ остатнї пейц роки, и прешвечени сом же то нє була даремна робота. Тиж так, знам же нїхто з нас нє пристанє буц меґафон политичарох и институцийох, понеже нас и медийни закони и новинарски кодекс обовязую же бизме були їх контролор – гвари Мирослав Задрепко.
„БЕОҐРАДСКИ ГВИЗДИ”
Кед слово о РТВ, найвецей контроверзи у явносци и самей хижи, спричинює повласцене положенє особох хтори на покраїнски сервис пришли з беоґрадских медийох.
– Задаток менаджмента медийней хижи же би вибрал розвойни мири. Кед за медий добре анґажовац квалитетних вонкашнїх сотруднїкох, цо вшелїяк нє тунє, и кед то приноши квалитет програмних змистох и рост рейтинґу, вец то оправдане. Медзитим, кед нє витворени жадани ефект, одвичательносц наклада опрец ше на свойо моци и укладац до розвою власного кадру и потенциялох – гвари Мирослав Стаїч.
Проблем же нєт анї ясни критериюми за оцену, анї релевантна инстанца хтора би направела таку „кост-бенефит” анализу и ришела тоту контроверзу.
