Кед очи видаю, велї би одустали, алє нє и Коцурица Мара Горняк. Пред очми єй була цмота, а пред ню спортски змаганя на хторих нє трацела надїю, алє рушела напредок и победзовала. Шейдзешатєднорочна Мара уж два роки бави у куґлашскей державней репрезентациї за шлєпих и слабовидих, и дзевята є бавячка у швеце. Паралелно ше занїма и зоз плїваньом дзе є державна шампионка, тиж у змаганю за шлєпих и слабовидих, a попри тим бави и шах, гейґлує, пише поезию.
Алє на початку то нє було так. Мара у дзецинстве добре видзела, алє єй ше вид зоз роками погоршовал, та уж у школи мушела ношиц окуляри зоз вельку диоптрию. Медзитим, и теди ше занїмала зоз спортом. Атлетика єй була такой при шерцу.
– Народзена сом у Босанскей Крупи и там сом закончела основну и штредню школу. Осемдзешат першого року ми ше вид почал нагло погоршовац, и почала сом ношиц окуляри зоз вше векшу диоптрию. Ище пред шитирома роками сом могла дацо видзиц, алє ми лїве око подполно ошлєпло, а на праве розликуєм лєм цмоту и шветлосц. Без огляду на тото, у младосци сом ше занїмала зоз атлетику. Медзитим, родичи ми нє допущели же бим ше предлужела зоз тим занїмац. Познєйше сом ше прейґ Союзу шлєпих и слабовидих змагала у пейцобою, алє сом нє зазначовала значнєйши резултати. Там зме ше, поведзме, у беганю змагали зоз повязку прейґ очох, а ориєнтовали зме ше з по слуху, на основи дзвончка зоз хторим нам дзвонєла особа хтора стої пред нами. То були красни часи, бо на змагяняох було учяшнїкох зоз цалей старей Югославиї – толкує Мара.
Мара Горняк державна шампионка у плїваню и куґланю за шлєпих
БЕЗ ОГЛЯДУ НА ИНВАЛИДИТЕТ И РОКИ, МАРА ЗБЕРА МЕДАЛЇ
Мара ше пред двома роками чувствовала витрошено, мала велqo здравствени проблеми за хтори дохторе нє знали причину. Гвари же вше чувствовала у себе якиш звишок енерґиї хтора ше зберала и почала на ню неґативно дїйствовац. Требало ю даґдзе випущиц.
– Надумала сом ше опробовац у куґланю и плїваню. Мушим припознац же сом ше пред тим нє знала анї куґлац, анї плївац, аж сом ше бала од води, лєдво ме нагварели най войдзем до базену. Тренирам лєм два роки, и у обидвох спортох сом зазначела наисце добри резултати, а мам уж велqo медалї. Єст змагательох хтори ше вельо длужей куґлаю як я, а нє зазначели анї приблїжни резултати, алє я була упарта и закладала сом ше за тото, и мала сом наисце напорни тренинґи – гвари Мара.
Порядни тренинґи Мара ма у Центру за физичну културу у Вербаше, а за отримованє кондициї потребни и порядни вежби хтори кажди дзенq роби дома. Понеже мала напорни тренинґи, Мара посциговала завидни резултати хтори селекторе обачели, та такой о два мешаци як почала тренирац була поволана бавиц за куґлашску державну репрезентацию зоз хтору ше того року змагала на шветовим першенстве у куґланю хторе отримане од 24. мая по 31. юний у Словацкей.
– На тим змаганю зме посцигли красни резултати. Освоєли зме осме место як екипа, штварте место сом освоєла у дублу дзе сом ше змагала зоз єдним колеґом зоз Шабцу, а дзевяте место сом освоєла як поєдинєц, и барз сом щешлїва же сом медзи дзешец найлєпшима бавячами на швеце. Скорей першенства зме мали пририхт тованя и тренинґи у Юнакович Банї, а там було и державне змаганє у поєдинєчней дисциплини, дзе сом освоєла перше место, и то ми уж друга златна медаля зоз державного змаганя. У плїваню тиж так мам числени медалї, а найзначнєйши тоти зоз републичного змаганя, прешлого року сом освоєла стриберну, а того року златну медалю – з поцешеньом бешедує Мара.
ЯК ВИПАТРА ЗМАГАЦ ШЕ, А НЄ ВИДЗИЦ?
Кед ше змага, Мара вше ма при себе своїх асистентох и сотруднїкох, а найвецей ше знаходзи дзекуюци слуху.
– Змагателє подзелєни до трох ґрупох – Б1, у хторей я понеже сом шлєпа особа, Б2, у хторей особи хтори барз мало видза, и до Б3 у хторей особи хтори видза лєпше як тоти цо у ґрупи Б2, алє су слабовиди. На основи того ранґированя ше розликую дисциплини руцаня кулї. Я, як и други у моєй ґрупи, мам свойого асистента хтори ми додава кулю. Поставим ше наспрам чуньох, потим руцим и слухам же як ше куля руша и як потрафи и звалї бабки – пояшнює Мара.
Док на куґланю ґрупи мишани, и вєдно ше у екипи змагаю и жени и хлопи, у плїваню ше змагаю окреме.
– Же бизме ше могли ориєнтовац кед плїваме, у базену маме огранїченя же бизме нє одблукали зоз напряму по хторим ше мушиме рушац. На змаганю ше оценює и швидкосц и стил плїваня, а змагателє нє подзелєни по рокох, єст и двацецрочних, я ниа мам шейдзешат єден рок, а єст и старших одо мнє – гвари Мара.
МАРА ШЕ ЦЕШИ У СВОЇХ ВРЕДНИХ РУКОХ
Мара без огляду на шицко ма квалитетни живот виполнєти зоз рижнороднима активносцами и, як гвари, у каждей з нїх ужива.
– Порядни сом учашнїк на манифестациї „Вредни руки шлєпих женох Сербиї” дзе ше кажда шлєпа лєбо слабовида жена може змагац у рижних дисциплинох и представиц свойо квалитети. Там ше змагам у гейґлованю, штриканю, и у квизу зоз кухарства. Тиж так, научела сом читац и писац брайово писмо и на нїм сом почала писац и поезию, та бим жадала дараз видац єдну збирку писньох. По фаху сом масерка, терапеут и медицински козметичар. Понукам шицки файти масажи, як цо релаксацийни и медицински масажи – гвари Мара.
Коцурска репрезентативка планує и надалєй тренирац бо наиходза нови змаганя. У марцу идуцого року идзе на европске першенство у куґланю до Горватскей, а о штири роки пойдзе и на шветове першенство. Жаданє єй же би освоєла перше место и же би була шампионка швета.
ДРУГИ ОСЕТИ ЗАМЕНЄЛИ ОЧИ
Правда же кед ше єден осет страци, други ше змоцнюю. Мара гвари же нє мож лєгко потолковац як єй осет за дотик постал вираженши и як ше научела ориєнтовац по слуху.
– Я мала вельо щесца же сом видзела же цо дзень, цо ноц, же знам же хтора фарба яка и же сом могла видзиц лїца своїх дзецох и людзох коло себе. Жаль ми же тераз нє можем, алє ше намагам на шицко патриц позитивно, и якош ми ше поспишує добре ше знаходзиц.
