Музика ю научела слухац других, себе, цихосц, а живот у иножемстве ю научел вериц процесу, аж и теди кад нє зна кадзи водзи
Музичне „путованє” Лариси Цвеїч почало у Новим Садзе, у Основней и Штреднєй музичней школи „Исидор Баїч”, дзе ше школовала на напряме за кларинет. Ище як дзецко наступала на числених змаганьох, на хторих освойовала и перши награди, а ишла и на майсторски курси. Свойо образованє предлужела у Австриї, на студийох кларинета у Ґрацу. Медзитим, у тим периодзе зявело ше єй интересованє за ширши контекст уметнїцкого дїлованя.
– Почала сом роздумовац нє лєм о тим як музика звучи, алє и цо вона значи у дружтве, хто ю „приноши” публики и як ше орґанизує цали тот процес – започина нашу розгварку Лариса.
Тота потреба за ширшим попатрунком приведла ю до Сарбрикену (Saarbrücken) у Нємецкей, дзе ше уписала на основни студиї музичного менаджменту.
– Сарбрикен мирни и чисти город зоз богатим културним змистом. Находзи ше блїзко при гранїци зоз Французку, а дараз и припадал Французкей, у городзе заступени обидва култури, та тот город и интеркултурални. Живот ту доступни, людзе барз любезни, и як студентка зоз другей держави мам чувство же ту припадам. Тиж так, Сарбрикен студентски город у хторим єст вельо интернационални студенти – гварела нам Цвеїчова.
Злученє теориї и пракси
Музични менаджмент то интердисциплинарна студийна обласц хтора ше занїма з орґанизацию, планованьом и промоцию музичних проєктох и збуваньох. Лариси ше тот способ студираня у Нємецкей окреме попачел, прето же комбинує знаня зоз розличиних обласцох, од музиколоґиї и менаджмента, по право и културни студиї. Окреме визначує значносц практичней роботи.
– Барз ценїм практичну часц студийох. У марцу и априлу того року сом була на пракси два мешаци у Державним театру у Сарбрикену, у сектору театралней педаґоґиї (Theaterpedagögik). Робела сом на опери „Хофманово приповедки” и музичним образовним проєкту за дзеци „Водитель за младих през оркестер” („The Young Person’s Guide to the Orchestra”) – обяшнює Лариса и додава же таки искуства оможлївюю студентом же би пребрали теорийни рамики и такой применєли знанє у пракси.
Наша собешеднїца од першого семестра своїх основних студийох на Институту за музиколоґию занята як виглєдовач асистент (wissenschaftliche Hilfskraft) на Оддзелєню за секретарият, библиотеку. Роби и як асистент у пририхтованю настави и виглєдованьох. Коло того, уключена є до рижних проєктох, уключуюци проєкт „Laisse chanter les filles” хтори преучує улогу женох у французкей шансони. У рамикох того проєкту, Лариса орґанизовала концерти, комуниковала зоз виводзачами и спонзорами, потим пририхтовала програмски брошури, здобуваюци огромне искуство у тимскей роботи и явней комуникациї.
Богата система високого образованя
У Нємецкей студиї подзелєни на основни (Бачелор) и мастер студиї. Основни студиї тирваю шейсц семестри, односно три роки, и представяю перши академски ступень. После того ше студенти можу уписац на мастер студиї, хтори звичайно тирваю ище два роки.
Постоя обовязни и виборни курси. Обовязни курси муша шицки студенти покладац, же би ше могли предлужеиц далєй школовац, а кед слово о виборних предметох, студент сам вибера хтори курс будзе слухац, алє муши мац одредзене число бодох у тей катеґориї. У обласци музичного менаджменту то оможлївює специялизацию, наприклад, у орґанизациї збуваньох, ПР-у, лєбо музичного права.
– Од початку сом жадала буц финансийно нєзависна и же би родичи нє чувствовали финансийни прицисок пре мойо школованє. Жадала сом ше сама школовац, прето же то мойо студиї, мой живот и моя борба – щира наша собешеднїца.
Лариса визначує же єй робота на Институту оможлївює буц пошвецена музики, гоч дараз чежко ускладзиц студиранє и роботу. Єй днї часто починаю зоз преподаванями, предлужую ше з роботу, а закончую вечарами на проби за даяки концерт. Заш лєм, як гутори, кед ше студира тото цо ше люби, аж и длугоки днї маю смисла.
– Нємецка ма ґенерално барз добру и богату систему високого образованя, окреме за уметнїцки и музични обласци. Тиж так, курс язика на хтори сом ходзела пред студиями (ISZ Saar Studinenkolleg) бул на барз добрим гласу. Професоре барз добри и мотивовани же би студентох зоз иножемства научели нємецки язик. Taм сом за три семестри положела мацерински уровень нємецкого язика и почала студирац. Сaрбрикен ми ше попачел прето же понука комбинацию академского квалитету и барз добрей атмосфери на универзитету – толкує Цвеїчова.
Будучносц у оркестру и виглєдовацких проєктох
Єй пошвеценосц, труд и амбициї нє остали нєобачени. Од септембра того року Лариса будзе на вецеймешачней пракси у Оркестерским бироу Нємецкей радио филгармониї у Сарбрикену, и прето ше окреме радує.
По законченю основних студийох наша собешеднїца ше планує уписац на мастер, у Нємецкей, лєбо Швайцарскей, а роздумує о програмох хтори комбиную музиколоґию, културни студиї и менаджмент. Окреме ю прицагує виглєдовацка робота у рамикох музичних институтох, прето же жада глїбше виучовац рецепцию музики, културней политики и сучасних уметнїцких праксох.
– Дакеди сом думала же ше сни сполнюю лєм кед шицко идзе по плану. Нєшка знам же праве пременки, ризики и нови початки то тото цо нас оформює. Музика ме научела слухац других, себе, цихосц, а живот у иножемстве ме научел вериц процесу, аж и теди кад нє знам кадзи водзи. Кед постої страсц и упартосц, драга ше сама отвера. Можебуц є нє вше лєгка, алє є вше значна – закончує Лариса Цвеїч нашу розгварку.
Красне дзецинство у Кули
Лариса док була мала часто служела у баби и дїда Варґових, Шокцових, у Кули. Дїдо Янко бул ремеселнїк, а баба Мелана була вредна ґаздиня. Музика ше вше чула зоз дїдовей роботнї, а мацерова шестра Славка ю учела грац на клавиру и шпивац, та любов ґу музики почала ище одмалючка.
