Медзинародни дзень людскей солидарносци установели Зєдинєни нациї пред 15 роками, a на инициятиву бувшого польского предсидателя Леха Валенси, и вон ше означує у децембру. Циль бул зочиц ше зоз проблемами сучасного дружтва як цо то худобство, глад, епидемиї, борба процив тероризму… як и пре нєровномирни приступ ґу ресурсом у швеце.
Ґлобални проблеми вимагаю колективни ришеня у чаше нєскладаня по велїх, ключних, ґлобалних питаньох – од войнох до примушуюцих миґрацийох, климатских пременкох, людзе би требали и мушели буц солидарни у заєднїцким цилю. Солидарносц як поняце означує моралну обовязку чловека за чловека.
Велї филозофове у двацетим вику, а медзи нїма и америцки Ричард Рорти, врацели солидарносц до политичних рамикох, до дружтвених одношеньох на державним уровню. Прето би солидарносц нєшка мушела буц дефинована у законох, можебуц и у уставох. Историйно, вона нєдвосмислено часц социялдемократских политичних програмох и социялистичних опредзелєньох.
Солидарносц муши буц цалком роздвоєна од филантропиї, алтруїзму и добродїйства, бо ту акция єднонапрямна, од дарователя до примателя. Вона подрозумює интеракцию єднаких, значи обовязку, хтора часц гражданского справованя. Солидарносц то нє даванє, алє ровномирне жичанє без интересу, у котрим шицки маю исти права и обовязки, хтори ше прилагодзує обставином и можлївосцом.
У политичней историї солидарносц ше вецей вяже з лївим боком як републиканским, лївим центром, социялдемократию, або старим америцким либерализмом, хтори нє ма вязи зоз нео-либерализмом и за рижни вариянти социялизма. На правим боку емотивну часц ше преруцує на филантропию и подобне, зоз чим ше часц пенєжу и обовязкох делеґує на поєдинцох, евентуално зоз порцийнима олєгчанями.
У добре орґанизованих дружтвох институциї дзбаю о тим же би ше худобство елиминовало, або зведло на найменшу меру. Унапредзує ше медзиґенерацийни одношеня и розвива установи за бриґу о дзецох, помоц хорим, як и условия за достоїнствену старосц. Децениями зме слухали фразу о квалитету живота гражданох, а нєшка ше вше вецей визначує социялну правду, бо ше каждодньово руйную дружтвени вредносци.
Шицки декларациї ЗН нє помогли же би солидарносц на ґлобалним уровню досцигла задоволююци уровень. Богати вше богатши, а худобни вше худобнєйши. У мирнодопским чаше солидарносц анї нє тема, а у чаше ґлобалних катастрофох вона ше подрозумює, алє то, вшелїяк, нє досц. На велїх прикладох ше указало же солидарносц, и у таким швеце як тот наш, иснує медзи людзми.
ruske.redaktorka@gmail.com