Любов ґу родному краю вше велька, алє нє менша є анї ґу месту дзе ше роками жиє и зожиє з новима людзми и стредком. Драґо Круль зоз свою роботу охабел тирваци шлїд и задлужел велї ґенерациї у општини Жабель.
Народзени є пред осемдзешат трома роками у Ранковцох, у општини Любинє у Герцеґовини. Ище як хлапец бул талантовани за природни науки, так же ше нїхто нє чудовал кед ше после законченей Ґимназиї у Сараєве опредзелєл за хемию, и то на факултету у Новим Садзе. Потим одходзи на Природно-математични факултет до Беоґраду, дзе ше уписал на маґистерски студиї настави хемиї и физичней хемиї, а абсолвовал на Факултету орґанизацийних наукох у Беоґрадзе.
ПЕРШИ ДИРЕКТОР ШТРЕДНЄЙ ШКОЛИ У ЖАБЛЮ
– Накадзи сом дипломовал, почал сом робиц як професор хемиї, а по потреби и физики и машинских материялох, у вецей штреднїх школох у Сербиї. Робел сом у Бачкей Тополї, Новим Бечею, Пожаревцу, Панчеву, Ковачици, Алибунару и Жаблю – почина Драґо нашу розгварку и предлужує приповедку о тим як бул вибрани за першого директора новооформеней Штреднєй школи першей и другей класи у Жаблю.
– Оцец ше зоз Герцеґовини приселєл до Жаблю 1959. року. На нагварянє моєй фамелиї, же бим ше приселєл до Жаблю и бул им блїжей, алє и на поволанку Вивершней ради општини Жабель, преходзим на позицию директора Штреднєй школи у снованю у септембру 1976. року. Тот нєподполни школски рок сом бул помоцнїк директора Ґимназиї у Бечею и робел сом на пририхтованю формованя Штреднєй школи у Жаблю, хтора конєчно и отворена 1977. року – здогадує ше Круль.
Як професор, Драґо окреме любел робиц зоз талантованима школярами хтори посциговали значни успихи на општинских, покраїнских, републичних и союзних змаганьох зоз хемиї. Бул ментор школярови Штреднєй школи зоз Панчева хтори 1974. року у Беоґрадзе освоєл перше место зоз хемиї у тедишнєй Югославиї, а тиж бул ментор и школярови зоз Основней школи зоз Жаблю, хтори завжал перше место зоз хемиї у Сербиї.
ТАЛАНТОВАНИ И ЗА ПИСАНЄ
– Идея о писаню кнїжкох настала кед сом водзел єдну ґрупу до Русиї. Були зме у музею и кустос ме замодлєл же бим кус вецей бешедовал о русийскому ґенералови Михайлови Милорадовичови, хтори бул замерковани у Наполеоновей войни, а походзи зоз сербскей фамелиї Милорадович зоз Герцеґовини. Медзитим, я о тим нє знал нїч. Теди сом себе пришагал же кус глїбше преучим историю краю у хторим сом народзени, а поготов о значних особох отамаль. Так и настала моя перша кнїжка „Визначни потомки Горякох Захумля, Травуниї и штреднєй Герцеґовини”. Часто у франти любим повесц же мам єден родими край и єден роботни. После видатей першей кнїжки, жадал сом ше одлужиц и краю у хторим жиєм. Так сом пришол на идею о писаню кнїжкох „Визначни особи шайкашскей општини Жабель” – приповеда наш собешеднїк.
Перша кнїжка видата 2021. року, а друга 2023. Кнїжка написана як лексикон, у нєй облапени вецей як пейцсто визначни особи зоз општини Жабель, як и тоти хтори нє народзени ту, алє зоз своїм закладаньом вельо допринєсли економскому и културному збогацованю општини.
У кнїжки Драґо писал о докторох наукох, поднїмательох, борцох на Солунским фронту и Добруджи, борцох Першого шайкашского партизанского одряду, о дохторох, спортистох, уметнїкох и велїх других. У кнїжки облапени и биоґрафиї шейсцох академикох – Йована Туцакова, Берислава Берича, Петра Коньовича, Дьордя Мушицкого, Боґдана Брукнера и Дьордя Дюкича.
– Основни критериюм за вибор особох ми бул тот же праве тоти особи зоз свою роботу и закладаньом охабели за собу цошка тирваце, унапредзели себе, алє и штредок у хторим жию, одосно у хторим жили. Же би було цо менєй гришки у спомнутих кнїжкох, до роботи сом уключел и сотруднїкох зоз шицких штирох местох зоз општини. Од нїх сом достал драгоцини податки о биоґрафийох визначних особох зоз прешлосци и терашньосци. Число сотруднїкох було наисце вельке, их аж двацец двойо – гвари наш собешеднїк.
РУСНАЦИ У ДРАҐОВИХ КНЇЖКОХ
Кед почал зоз писаньом першей кнїжки, Драґо нє таї же бул прешвечени же податки о Руснацох будзе мало, алє ше на концу указало цалком иншак.
– Щиро поведзено, думал сом же будзем мац, можебуц, седмерих Руснацох описаних у кнїжки, а кед сом почал зазберовац податки о значних Руснацох зоз општини Жабель, барз сом ше приємно нєсподзивал. Од числа седем дошол сом по седемдзешат пейц, цо за Руснацох, хтори нє таки вельки народ, барз значне. Можеце ше цешиц, а и ми шицки вєдно з вами, зоз вашима предками, на хторих ше нє шме забуц. Медзи Руснацами єст вельо уметнїкох, писательох, спортистох, дохторох, учительох, академикох, священїкох. Зоз Дюрдьова походза двоме владикове, Славомир Микловш и кир Георгий Джуджар, а то анї кус нє мала ствар – гвари Круль.
У обидвох кнїжкох „Визначни особи шайкашскей општини Жабель”, автор додал и антолоґиї писньох по його смаку, а найвекшу часц писньох написали авторе праве зоз Дюрдьова. У тих антолоґийох ше находза и писнї руских авторох – Владимира Кочиша на руским и сербским язику, Якима Чапка на руским и Верици Варґа на сербским язику. По його словох, од читачох чул лєм позитивни думаня, а поготов го похвалєли же писнї хтори написани по руски охабел у ориґиналу и нє прешпивал их, бо то указує на красу мултикултуралносци хтора ше пестує у спомнутей општини.
– Вельку помоц при зазберованю податкох о значних Руснацох зоз општини Жабель и вибору писньох хтори положим до антолоґиї мал сом од Мирона Сабадоша, Мирослава Чакана, Якима Чапка, о. Михайла Холошняя и од Владимира Салонского, а Мирон Сабадош бул и рецензент обидвох кнїжкох – закончує Драґо Круль нашу розгварку.
