Того лєта у Руским Керестуре, своїм родзеним валалє, у длугшей нащиви були и Йозефина и Михайло Будинсково з Канади. У Кичинеру жию уж 30 роки, нєшка су пензионере, а после пейцох рокох тераз ознова нащивели и стари край. Барз су полни з краснима упечатками и о валалє, же ше з велїма постретали, o нашей церкви и Водици…Вихасновали зме нагоду дознац о їх живоце ту и у Канади.
Будинсково ше нє таки млади одшмелєли преселїц на други край жемовей кулї, премєнїц живот з кореня. Було то 1993. року, у чежким чаше розпадованя держави, санкцийох, войни. О тим нам Михайло поприповедал.
– Я штварти син пинтера Бруґоша, робел сом у Кули векшу часц свойого живота, перше у Технїчней школи як професор фахових предметох, а вец сом прешол до Фабрики арматурох „Истра” и предлужел кариєру як машински иженєр, док нє вибухло тото цо ше случовало 90-тих рокох. И кед пришли санкциї, одлучели зме же напущиме Югославию. Найбаржей за тото була причина же кед почали санкциї и рижни забрани, я бул руководитель оддзелєня за увоз-вивоз, та сом то барз чежко приял, бо ше практично зопарло роботу. И гоч зме три роки пред тим себе и хижу справели у Кули, на таки крочай зме ше прето одлучели, а друге було же наш седемнацрочни син Александар 1992. року туристично пошол нащивиц нину до Кичинеру. Йому ше там попачело, та гварел же би остал кед ше складаме. Ми прилапели, та и ми були на початку 1993. року у Канади – приповеда Михайло.
Як ше було одважиц на таки вельки крочай кед єй було 41 рок, а супругови 45, Йозефина ше надовязує:
– Я робела три и пол рока у керестурскей школи, преподавала сом математику и технїчне, а вец сом прешла робиц як прекладателька у Општини Кула и факултативно учиц руски язик у школи. Закончела сом у Зомборе учительску школу, алє нє було роботи, та сом предлужела на Висшей педаґоґийней школи у Новим Садзе. Кед наш син Александар одлучел пойсц, а вец и остац у Канади, я то поготов чежко прилапела и длуго ми требало звикнуц ше на то. И мой супруг и шестра Блаженка зредзовали документи за одход и вон ми гварел же направиме визу, та вец як випаднє. Медзитим, кед ми син гварел же останє, вец и ми одлучели пойсц. Зохабели зме старих родичох, мужово родичи мали и других синох, а мойо нїкого, бо зме обидва були у Канади, та зме доходзели ґу нїм частейше док оцец жил, а вец ше мац приселєла ґу нам и там є и похована.
КАЖДИ ПОЧАТОК ЧЕЖКИ
У Канади Будинсково мушели почац од нули. Михайло видзел же кед сце напредовац у роботи, муши лєпше знац по анґлийски, та зохабел першу роботу и почал ше усовершовац и учиц язик. Же би мали еґзистенцию, одлучела ше пожертвовац и Йозефина.
– Требало такой пенєж до обисца, та я нашла роботу у фабрики дзе ше шило хлопски кошулї. Мой оцец Любомир бул шнайдер, та сом знала основи шица и то ми помогло. Була то велька пременка у одношеню на мою роботу у старим краю, алє ме мотивовало тото же би супруг и син могли позакончовац свойо школи. З часом сом прешла до фабрики часцох за познати марки автомобилох. Там була чежка робота, од рана до вечара, алє ше могло вельо заробиц. Витримала сом рок, алє вредзело бо вони позакончовали, а я прешла на лєгчейшу роботу, дзе ше шило кошулї за раґби. Почала сом од найєдноставнєйших роботох, алє понеже сом знала „метрикс” систему, та ме положели за главного конєчного инспектора. Там сом робела по свой 62. рок, алє кед фабрика пошла до банкроту, прешла сом на лєгчейши роботи аж по пензию – гвари наша собешеднїца.
Михайлово роботне искуство подобне, требало ше доказовац, же знаш роботу, а то ше ценєло гоч ци и нє припознали диплому.
– Глєдал сом роботу цо баржей у фаху, и барз ме потрафело кед сом похопел же то нє годно кед нє знаш язик, алє дало и вельки мотив же бим ше усовершовал. Робел сом перше як контролор, о вецей роки сом у тей фабрики вошол аж до инженєринґу и досц сом там напредовал. Нажаль, пришол чежки рок 2008. кед ми було 62 роки, и кед у тих рокох страциш роботу то страшне, а то ше мнє случело. У тим заходним швеце нєт милосци такей же би чловека затримали до пензиї. Прето сом робел даяки дочасово роботи и на 65 роки пошол до старосней и роботней пензиї.
У ПЕНЗИЇ МАЮ ВЕЦЕЙ ЧАСУ ЗА СЕБЕ
Кед пошли до пензиї, Будинсково мали вецей часу за себе и свойо интересованя. Йоска барз люби и хова квеце, а Михайло садзи желєняву, коши, вєдно отримую обисце, хторе подобне як цо мали у Кули.
– Я барз любим квеце, нука ховам орхидеї, а вонка мам вельо заградки и найвецей мушкатли. По мушкатлох и нашу хижу шицки познаю, а супруг дзечнє хова желєняву, алє у черепох. Направел желєну клїтку, бо там вельо дробни животинї, а и жем нє така квалитетна, та шицко лєпше рошнє у вельких черепох и гордовох. Тиж барз любиме и путовац, та з рускима фамелиями цо ше сходзиме часто одходзиме на рики и озера, а супруг барз люби риби лапац – толкує нам Йозефина, а Михайло ше надовязує:
– Барз любиме пойсц и на Кубу, та и два раз до рока одходзиме. Уживаме плївац у океану, шицко барз зачуване, нєт сучасни чамци, та и сиґурне, и природа прекрасна, вообще єст цо видзиц. А маме и вельо часу за читанє, и дома и на одпочивку.
ФАМЕЛИЯ И ТРАДИЦИЯ
Будинсково барз задовольни зоз своїм животом. Гоч було чежки хвильки у новим швеце, мали потримовку родзини.
– Тераз уж нє бануєме, бо шицко пришло на свойо, и адаптовали зме ше и шицко. Як пензионере зме чували унука Итана и уживали зоз синову фамелию. Итан тераз студира архитектуру, а цешиме ше и у синови же люби свою роботу фотоґрафа, гоч закончел машинство. Ма и красну фамелию, и зоз супругу жию 25 роки, цо нє часте зявенє у Канади. Барз добре ше складаю и нас барз почитую. И нєвестово родичи окреме тримаю до традицийних вредносцох, вони мишанa нємецко-ирска пара, та ше и з нїма дзечнє сходзиме. Поготов на Крачун зме шицки вєдно, шпиваме, до церкви ходзиме, дарунки дзелїме – подзелєли з нами Будинсково.
РУСКОСЦ ЗАЧУВАЛИ
Михал Будински бул у ґрупи цо основала Дружтво Руснацох Сиверней Америки и бул перши його секретар.
– Барз зме були вельки ентузиясти. Порушали зме Руски пикники, и єдного року нас було найвецей 120 особи. Порушали зме и нашу Службу Божу на вельки швета у українскей грекокатолїцкей церкви, дзе були казанї по руски, посилал нам о. Владислав Варґа. Дакеди ше и по облїваню ходзело и по шпиваню, на Александровей свадзби бул и дружба и други руски обичаї. Алє як зме старели, дзеци росли, мишали ше з другима, и Дружтво престало так активно робиц. Пикники було до пред пандемию, а обновени су тераз док зме ту у Керестуре були.
Ми поряднє провадзиме руски емисиї на ТВ Нови Сад, на интернету читаме „Руске слово”, слухаме руски шпиванки, поряднє ходзиме до церкви.
