Владимир Бильня по фаху дипломовани машински инжинєр, нєшка подполковнїк у пензиї, хтори свой роботни вик препровадзел у войску. Бул и вокални солиста у рок-бенду, танцош, кошаркашски судия, а закончел на дзешатки семинари з рижних обласцох – з єдним словом мал, и ище вше ма, животней сили за ище єдну кариєру.
Же живот пише романи потвердзує и животна драга Владимира Бильнї, алє вшелїяк и його предкох. Владимиров оцец, тиж Владимир, лєдво прежил мадярску покупа рацию 1942.. року, и то цалком случайно, бо бул у байбера. Бул єден з югославянских официрох хтори 1947. року послати до Ленїнґраду, на студиї артилєрийней воєней академиї. Медзитим, кед 1948. року принєшена Резолуция информбироа, мушел ше опредзелїц чи є за Сталїна, або Тита. Ришел же ше враци дому, алє тедишня власц го третировала як подозривого, та закончел на „Ґолим отоку”. После одслужених шейсцох рокох у рабстве, упознал Єлену, Владимирову мацер, дзивку з маєтней штранґарскей фамелиї з Коцура. Любов була моцнєйша од шицкого. Побрали ше и обидвойо пошли жиц до Земуну. Там ше 1957. року народзел Владимир Бильня, наш собешеднїк.
НЄ ДЗВИГНУЛ РУКИ ОД СВОЙОГО СНА
Владимир бул ище хлапчик, алє памета дзепоєдни слички зоз живота кед им дом бул у Сараєве, Подґорици, Макарскей, Каштелу при Сплиту (Ґомилица и Камбеловац), та и у Требиню.
Нажаль, Владимирово родичи ше концом 60-тих рокох прешлого вику розишли, та вон зоз шестру Дияну остал при мацери и врацели ше до Вербасу. Там закончує основну школу и ґимназию, и як єден з найлєпших школярох у стреднєй школи, дошол аж по союзне змаганє з математики.
– Ище пред тим як сом ше уписал до Ґимназиї, порадзел сом ше з мацеру же будзем конкуровац за воєну стипендию и же ше упишем на Академию. За тото сом мушел мац одлични успихи у школованю, а мушел сом буц и физично порихтани и здрави – толкує Владимир.
Седемдзешатих рокох були популарни роботни акциї, а Бильня нє хибел анї на єдней. Як шеснацрочни леґиньчок, 1973. року пошол на першу акцию ОРА гайзибанска драга Беоґрад–Бар, потим и до Ясеновцу ушорйовац Мемориялни парк, а у Нишу закончел и семинар за кошаркашского судию. Уж теди бул у орґанизациї културних и забавних подїйох, та вєдно з пайташом друковали новини, алє и орґанизовали забави з бендом у хторим Владимир грал на усней гармоники.
Воєна академия у Заґребе мала рижни технїчни напрями, студиї тирвали пейц роки, а Бильня ше праве там уписал 1976. року, и вибрал напрям – наоружанє. Уж такой на першим року студийох почал ходзиц до Културно-уметнїцкого дружтва на спомнутей Академиї, дзе танцовал и шпивал у фолклору, а з даскелїма студентами оформели рок-бенд.
– Шпивал сом у бенду, а репертоар нам бул углавним домашнї и странски рок. На Академиї були традицийни забави всоботу и внєдзелю, а ми уж першого року грали на соботових журкох. Раз сом почитал же пришли 300 дзивки на забаву. Чуло ше за нас надалєко, та зме грали по цалим Заґребе, на матурских и абсолвентских журкох – приповеда Владимир. Дзивку Аницу – Ясминку (так ю шицки волали), а свою будуцу супругу, упознал на єдней свадзби у Петровцох.
СЕЛЇДБИ, ВОЙНА И СТАРОСЦ О ФАМЕЛИЇ
– Першу прекоманду сом достал до Мостару як управнїк погона общих роботох, а истого року кед ше народзела наша перша дзивка Ваня, достал сом прекоманду до Чаплїни. Спочатку ше ми нє барз пачело, медзитим, змесценє и околїско у тим месце було барз красне. Познєйше ше народзела и Ґорана, та зме остали у Чаплїни дзе сом бул командант маґацину мунициї, а аж 1986. року сом достал прекоманду до Осєку. Я Осєк окреме любим, и жадал сом там пойсц на службу. Пейц роки сом бул командир технїчней чети.
Як член комисиї за иновациї, Владимир рихтал идейне ришенє за совершену систему за миноруцачи 120 мм – М74 и М75. Праве кед закончовал тот проєкт, 1991. року почала война.
Премесцени є до Вуковару у марцу 1991. року. Перши днї путовал, а вец там бул нєпреривно, бо ше ситуация „заоштрела”. Дзеци и Ясминка остали у Осєку, и од теди ше анї нє видзели аж потамаль кед ше му удало преруциц их до Петровцох.
ПЕРИОД ХТОРИ БИ НАЙВОЛЄЛ ЗАБУЦ
Кед почали перши штрельби у Боровим селу, Владимир Бильня зоз водом бул перши хтори од воєних моцох вошли до валалу и станули точно медзи два наоружани боки. Тоти хвильки, кед им животи вишели на цверенки, Владимир и нєшка нє може зрозумиц.
– Наша касарня цивилом варела, а 19. авґуста зме на камиончку одношели єдло до Борового села. Того дня нам дзвигли до воздуху камион и теди погинула перша жертва зоз шорох войска. Седмеро були ранєти, и то наисце було барз вельо – нєдзечнє ше на тоти часи здогадує Бильня.
Од того дня, война ше розжирячела и шлїдуюцого мешаца касарня у Вуковаре, у хторей Владимир бул помоцнїк команданта за позадину, була у блокади.
– Каждого дня на касарню спадли и до 200 мини. Падали през дзень, през ноц, нєпреривно… Нє мали зме анї води, анї струї. Було нас коло 350 особи, спочатку менєй, а вец приходзели и цивилє. Нє патрели зме же хто су, цо су… У єдней хвильки зме мали и тримешачну бебу, та зме на вшелїяки способи пренаходзели млєко за ню – бешедує Владимир. У авґусту Владимир вихасновал нагоду и єдней ноци фамелию преруцел до Вербасу, ґу його мацери, бо у Петровцох було ризично остац. Врацел ше до Горватскей, коло Осєку, ґу цалому батальону, и там остал по конєц войни.
Шлїдуюца прекоманда була до Зомбору, дзе робел пейц роки, а потим достал чин майора и пошол до Беоґраду, на Топчидер, дзе бул началнїк технїчней служби стану Першей армиї по 1999. рок. Тот час Владимир вихасновал за усовершованє, та на Воєно-технїчней академиї закончел постдипломски студиї, напрям – лоґистична потримовка.
У велькей мири, праве тото усовершованє познєйше унапрями интересованя того, уж подполковнїка, после пензионованя.
До пензиї Бильня пошол 2006. року, алє ту його анґажман нє престава. Закончел вецей семинари, та и о защити на роботи и защити од огню, а вєдно з даскелїма Руснацами, и семинар о планованю, програмованю и проєктним менаджменту по методолоґиї и стандардох Европскей униї.
Коруна шицкого то остатнї проєкт – Мрежа центрох за розвой подприємства и прейґгранїчне сотруднїцтво до хторого уключени пейц општини зоз Сербиї и Горватскей. Тот проєкт презентовани и на Сайму 2014. року.
Нєшка Владимир Бильня, як и сам гвари, ма лєм три обовязки – єдна ма шейсц, а друга три роки, а треца осем мешаци. То його унучата – Луция., Карло и Дмитрий. Єдини „проєкт” на хторим за тераз роби то Луцийов гербариюм. Медзитим, дїдо, нїґда нє мирує. Уж ма даскельо идеї, штудира о других, нових активносцох хтори виполня його час, и у хторих будзе уживац.
У ШИЦКИМ ВИТИРВАЛИ
Владимир Бильня коло воєней служби, шпиваня у бенду и граня усней гармоники, судзел кошаркашски змаганя, понеже є лиценцовани судия. Так го раз волали до Крущичу, алє 1993. року, кед були санкциї, превозки нє було. Владимир шеднул на бициґлу, прешол на нєй вецей як 30 километри, одсудзел змаганє и врацел ше назад до Вербасу. Танцовал и шпивал, а ма и сертификат за интерного преверйовача даєдних ИСО стандардох.