Без упартосци, талант може буц и нєпотребни, а без таланту, упартосц може буц нєдостаточна за посцигованє успиху. Яким Гарди зоз Дюрдьова свою кариєру започал як ґлумец у Културно-уметнїцким дружтве ,,Тарас Шевченко”, потим бул и режисер, а на концу спознал ище єден свой талант.
– Мойо перши крочаї у ґлуми почали ище у другей класи Основней школи, давного 1970. року. Теди ме учителька Вера Гаргайова вибрала же бим ґлумел у єдней, як то старши людзе гуторя, забавочки. Но, тота забавочка нє була длугока, можебуц тирвала до петнац минути, алє паметам яке то було вельке за мнє и можебуц праве вона одвичательна за тото же сом полюбел ґлуму – започина нашу розгварку Яким.
Перше озбильнєйше зявйованє на „дескох хтори живот знача”, нашому собешеднїкови було 1973. року кед ходзел до пиятей класки. Теди першираз участвовал на Драмским мемориялє Петра Ризнича Дядї у Руским Керестуре, зоз дзецинску представу ,,Били єлень” у хторей ґлумел Медведзика. За толкованє праве тей улоги, Яким достал свойо перше припознанє за ґлуму.
ПЕРШИ КРОЧАЇ БУЛИ ЧЕЖКИ
– Озбильно зоз ґлуму сом ше почал занїмац 1986. року, кед до Матки як режисер пришол Мирослав Кевежди. Того истого року зме поставели представу ,,Старши син” од Александера Вампилова, а я ґлумел Сарафанова. Барз важне повесц же зоз тоту представу КУД „Тарас Шевченко” першираз наступел на Драмским мемориялє у Руским Керестуре и на Зонскей смотри драми – приповеда наш собешеднїк.
Перши крочаї, по словох нашого собешеднїка, му були барз чежки. Нє знаходзел ше найлєпше на сцени, нє знал цо би робел зоз руками, а и текст вигварял штучно. Случовало ше же од треми забул и текст, та нє раз на сцени мушел импровизовац. Памета же праве на премиєри представи ,,Старши син” забул текст, но, то други ґлумци обачели, та пришли до помоци и шицко ше на концу добре закончело.
За представу ,,Петро Чаловка” велї ше складаю же була найлєпша представа хтора одбавена у дюрдьовским Дружтве. Тераз уж давного 1990. року режирал ю Кевежди, а главна улога, односно улога Петра Чаловки, припадла Якимови.
ЧАРИВНИ ШВЕТ ДЗЕЦИНСКИХ ПРЕДСТАВОХ
Року 1988. у дюрдьовским Дружтве зявела ше потреба же би ше отворела Драмска секция за дзеци, а руководитель тей секциї и режисер бул праве Яким. Перша представа хтору вон режирал була ,,Дружба Слунечку и Нева Нєвесточка” од Ивани Брлич-Мажуранич.
– ,,Дружба Слунечку и Нева Нєвесточка” була симпатична представа, права дзецинска. Алє, знова сом бул без искуства, кед бешедуєме о режиї. Спатрал сом ше на пробох як з нами робели Мирослав Кевежди и Яким Чапко, та сом так робел зоз дзецми. На концу, нам важне же зме ше зявели на Драмским мемориялє.
Одход на Драмски мемориял ми було мерадло того цо сом и як витворел. Велї вельки мена приходзели до Руского Керестура на Мемориял и вше були дзечни подзелїц свойо искуство, критики и совити зо мну – гварел Яким.
Єдна од представох за дзеци, хтору режирал наш собешеднїк, а хтора му остала у найкрасших памяткох то ,,Мижо путує на мешац”. З тоту представу, 1989. року наступали на наймоцнєйшей Смотри дзецинского театру у Войводини, ,,Майски бависка” у Бечею.
– За шицки представи хтори я режирал, без огляду чи су за дзеци чи за старших, за костими и сценоґрафию бул задлужени наш визначни уметнїк Владимир Дороґхази Дорка. Найкрасши костими хтори вон поробел, по мoїм, були за представу ,,Живота и Живана у Буквар городзе”, a дзецом ше найбаржей пачели костими зоз другей представи у хторей ше зявйовали Индиянци – през шмих гутори наш собешеднїк.
МАҐИЯ СЛОВОХ
Яким Гарди нєшка познати як руководитель рецитаторскей секциї Културно-уметнїцкого дружтва ,,Тарас Шевчрнко”, зоз хтору уж роками зазначує барз добри успихи на рецитаторских смотрох. Як сам гварел, до рецитованя ше нє розумел, понеже нїґда нє рецитовал, а през тоту роботу одгаднул же ма ище єден талент хтори роками бул скрити у нїм.
– Року 2012, чи 2013, уж ше нє можем точно здогаднуц кеди то було, цалком случайно сом пошол на Школску смотру рецитаторох. Там сом обачел Валентину Салаґову, хтора теди була штварта класа, и препознал сом у нєй огромни талант. Ю теди нє вибрали же би пошла далєй на Општинску смотру рецитаторох, та сом ше єй питал чи би сцела рецитовац за Матку и на тот способ сом порушал нову секцию у КУД „Тарас Шевченко”, рецитаторску секцию. Вельку потримовку сом достал и од Управного одбору Дружтва, цо ми на самим початку вельо значело – бешедує Яким.
Кед слово о вибераню нових членох секциї, Яким ше вше трудзи вибрац талентовани дзеци и формовац квалитет секциї. По тераз, рецитаторска секция мала седем членох – Катарина Гарди, Валантина Салаґ, Милица Михальовски, Марина Барна, Иван и Владимир Молнар и Мария Рамач.
– Проби рецитованя напорни и рецитатором и мнє лєм на початку, покля нє вибереме писню хтора найвецей одвитує характеру рецитатора. Я ше строго притримуєм же писня муши буц од нашого поети, лєбо цо би ше поведло, ориґинална писня муши буц на нашим руским язику, а то дакус чежше, понеже зужени круг вибору. Маме ми досц поетох и писнї, алє нє кажда писня за рецитованє.
Же робим цошка добре, гуторя и резултати рецитаторох на смотрох, од општинскей по републичну. По тераз, Марина Барнова зазначела найвекши успих. Вона 2021. року у Валєве на Републичней смотри рецитаторох завжала високе 5. место. Тиж так, на Репубичней смотри наступели и Катарина и Валентина. На самим концу мушим повесц же сом вам кущичко сциґанєл. Раз сом рецитовал, кед сом бул штварта класа за Нови рок, так же и я мал рецитаторску кариєру – зоз франту Яким Гарди закончує нашу розгварку.
АТЛАНТИДА ЗАШ ЛЄМ ПОСТОЇ
З нагоди означованя двасто пейдзешатей рочнїци од присельованя Руснацох до Войводини, Радиодифузна установа Войводини – Телевизия Нови Сад у сотруднїцтве зоз Културно-просвитним дружтом ,,Карпати” зоз Вербасу зняла филм о историї, обичайох и културно-просвитним живоце войводянских Руснацох под назву ,,Атлантида заш лєм постої”. Яким Гарди у тим филму ґлумел Михаила Мункачия, шлєбодняка хтори приведол двасто руски грекокатолїцки фамелиї на пустару Бач Керестур.