Дня, 27. януара, означени 75 роки одкеди ошлєбодзени концентрацийни лаґер Аушвиц, найвекша фабрика шмерци Другей шветовей войни.
Преценює ше же у тим лаґру на териториї окупированей Польскей забити коло милион особи, а под час голокаусту забити коло шейсц милиони Євреє.
Католїцка и Протестантска церква у Нємецкей з нагоди тей рочнїци видали заєднїцке сообщенє у котрим дали почесц шицким жертвом и у котрим прилапели вину шицких гражданох котри сотрудзовали з тедишнїм нацистичним режимом. У сообщеню котре почина зоз словами „Кланяме ше шицким жертвом”, медзи иншим, написане же „дзень комеморациї означує превозиходзенє политичней системи котра нє почитовала живот и достоїнство людзох и котра преглашела забиванє людзох за програму и то систематично орґанизовала”. Вони источашнє поволали терашнїх политичарох и дружтво же би ше спроцивели антисемитизму котри знова рошнє.
Кед 27. януара 1945. року припаднїки Червеней армиї ошлєбодзели Аушвиц, нашли у нїм лєм коло 7 000 особи котри остали живи у тим пеклє. Питанє котре ше и нєшка поставя то же чи теди „обични“ гражданє знали цо ше случує у їх околїску. Лєгко нам тераз у ери интернету, кед ше шицко дозна о хвильку. А теди? Верим же медиї нє преношели информациї о тим кельо особи кажди дзень преходза през капури шмерци. Алє, заш лєм, чи ше дахто заштудирал кадзи одвожа громади людзох на терховних гайзибанох, и цо ше з нїма случує? Векшина гражданох после твердзела же нє знали цо ше случовало у лаґрох. Заш лєм, нє мож було „нє видзиц” комини и напахац шмерц. Озда лєм требало сцец и шмец отвориц очи, престац обрацац хрибет и хпац главу до писку. Як и нєшка, кед людзе преходза коло особох у проблему и обрацаю главу, або патра до телефона, думаюци же муши помогнуц дахто други. И кед нє сцу видзиц нєправду и дискриминацию одредзених ґрупох. Прето же нє думаю же би мушели реаґовац.
Сообщенє котре видали два найвекши християнски церкви у Нємецкей поволує политичарох и поєдинцох же би ше спроцивели вше вираженшому антисемитизму и ксенофобиї, и же би жертвом указали же християнє на їх боку. „Длужни зме мац таке одношенє пре историю и власни прешвеченя”, стої у сообщеню. Длужни зме прето же зме людзе, додала бим.
Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”.