Звонко Костелник член Совиту за национални меншини Влади Републики Горватскей, о. д. секретара Союзу Русинох РГ и єдини фахови хореоґраф медзи Руснацами у Горватскей. Приповеда о своєй животней драги, активносцох, алє и перспективох очуваня рускей националней меншини за Дунайом.
Звонко Костелник, бул наймладше дзецко у фамелиї Михала и Ани Костелникових. Роснул у Петровцох, у руским стредку, дзе ше по руски бешедовало и у дутяну. У Петровцох и Вуковаре ше и школєл.
Любов ґу култури, ґу танцу, при ньому була присутна одмалючка. Старши брат и шестра були члени КУД-а „Яким Гарди”, та и вон рушел по їх шлїдох. Перше почал танцовац у школи при учительки Вири Гудаковей, а вец и у КУД-у. Мал щесца же му Силвестер Ґача, у тедишнї час наш найпознатши и найплоднєйши хореоґраф, бул родзина, и швидко при Звонкови видзел талант и любов ґу танцом. То му оможлївело одход на лєтну и жимску школу Горватского фолклору на Бадиї, та уж 1979. року, кед нє мал анї 18 роки, почина руководзиц зоз фолклорну секцию КУД-а „Яким Гарди”.
Звонко любел и роботи на полю, оцец му бул вредни, познати параст. Часто го мож було видзиц на комбайну лєбо на трактору, та Звонко з нїм ходзел на польо. Озда прето ше и уписал до стреднєй польопривредней школи, а по законченю достал роботу у ВУПИК-у.
ОДХОД ДО УКРАЇНИ
Року 1989. тедишнї Союз Русинох и Українцох РГ орґанизовал черанку студентох зоз Україну, та послал Звонка на дворочне усовершованє хореоґрафиї до Києва (Културно-просвитне училїще). Там учи танци цалого швета, здобува знанє, алє и потребну „ширину” на тим конаре уметносци.
Кед бул при концу школованя, у Горватскей починала война. Врацел ше же будзе робиц зоз културно-уметнїцкима дружтвами Русинох и Українцох, алє теди за Дунайом нїхто нє думал на фолклор. Звонко видзел виход у дальшим школованю, а у тим го потримала фамелия. Враца ше до Києва и уписує на Києвски державни институт на напрям „Народна уметнїцка творчосц”.
– Културолоґийни шок котри дожиє кажди тот хто пройдзе до єдного штиримилионского варошу, а з места котре ма лєм 1 200 особи, нє можем нє спомнуц. Най нє споминам основне, як цо научиц лєм драгу од студентского дому по факултет, путованє на трамваю, знаходзенє у метроу, язик… Теди ище кнїжки були на русийским язику, а на факултету ше бешедовало по українски. Професоре мали вельо сцерпеня з нами, а було ту и Дружтво „Україна” котре сотрудзовало зоз иножемнима студентами и помагало им прилагодзиц ше, звладац язик – приповеда Звонко.
О пейц роки школованя по Болоньскей системи (1997. року), Костелник дипломовал и постал хореоґраф-преподавач (професор) за ансамбли народного танцу, а зоз специялну одлуку Державней испитней комисиї постава маґистер педаґоґийних наукох.
О рок, точнєйше 1998. року, нострификує диплому у Горватскей и почина робиц як хореоґраф-професор на месце аниматора култури у Созюу Русинох и Українцох РГ, у тедишнї час у вибеженстве, у Заґребе.
Кед ше Союз врацел до Вуковару, Звонко ше почина старац о шицких културних дружтвох котри члени Союзу. Нє була то, гвари, лєгка робота, бо векшина наших дружтвох у войни дожила велї утрати, та требало моципочац од початку. Алє, ентузиязем бул вельки, сцелосц и закладанє младого хореоґрафа, а и самих Руснацох, приведли до того же ше кус-покус обновело танци, народне облєчиво хторе приношел аж з України. Почало ше отримовац манифестациї, фестивали, лєтни школи, и вон участвує у роботи на шветових фестивалох Русинох и Українцох у Словацкей, на фестивалох Польскей, и у України.
РУСНАЦИ У СЕРБИЇ НАМ ЯК НАЙБЛЇЗШИ РОД
У Союзу Русинох РГ учленєни 9 културни и културно-уметнїцки дружтва о хторих аниматор култури, а наш собешеднїк, водзи старосц.
– Мушим наглашиц же маме и барз добре сотруднїцтво з дружтвами Руснацох зоз Сербиї. Нашо дружтва одходза на шицки манифестациї на котри су поволани, на „Червену ружу”, „Коцурску жатву”, на манифестацию „Най ше нє забудзе” у Дюрдьове, „Ружову заградку”, „Мелодиї руского двору”…, з єдним словом, барз тримаме до тей вязи з Руснацами з другого боку Дунаю, бо их доживюємє як родзину, як своїх – гвари Звонко, хтори уж роками и директор Лєтней школи Союзу Русинох РГ. Тоту школу ше єден час отримовало на морю, а уж вецей роки у Ораховици. Школу финансує Министерство просвити РГ, а отримує ше за основношколски и стредньошколски возрост. Перша така файта виучованя мацеринского язика була у фурми таборованя, а вец то преросло до семинарох, а семинари до Лєтних школох. Донєдавна на нїх мали право ходзиц лєм припаднїки националней меншини котрим меншински язик мацерински, а тераз ше можу приявиц шицки котри жадаю учиц руски язик, дознац о рускей култури историї и националним скарбе, алє и о другим.
– Лєтни школи, попри ученя, маю и гевту нєзаменлїву улогу – створиц тирваци приятельства медзи дзецми з рижних местох котри ше нє маю нагоду даґдзе индзей упознац, а фахово преподаваче на котрих инсистує Министерство просвити, ґаранция же школяре пойду дому з новим знаньом и з новима приятельствами – твердзи Звонко.
– Дакеди Союз Русинох РГ мал штверих занятих, а тераз я сам – толкує Звонко терашнї стан у Союзу.
Попри начишлєного, Звонко активни и у Ради рускей националней меншини општини Боґдановци и Вуковарско-сримскей жупаниї, и мож повесц же ма добри прегляд културних и политичних збуваньох при Руснацох у РГ.
Як и сам гвари, перспектива очуваня рускей националней меншини, на самих Руснацох. Кельо кажди Руснак будзе сцец же би Руснаци там обстали, так ше и случи. Держава дава вельки можлївосци, алє Звонков упечаток таки же припаднїки националней меншини нє барз зацикавени за руснацтво. Но, таки стан по Звонкових словох нє лєм при Руснацох, вшадзи мож замерковац тоту анационалносц, алє нє у напряме толеранциї и мултикултуралносци, алє у напряме резиґнациї ґу шицким националним вредносцом
– Та, заш лєм, кед попатрим до будучносци, наздавам ше же Руснаци у Горватскей обстаню. Хто зна, можебуц ознова придзе час кед ше кажди Руснак будзе намагац очувац свой национални идентитет, алє и кед го з пиху пренєше на свойо потомки – оптимистични Звонко.
КЕД ДРУЖТВА АКТИВНИ И ПЕНЄЖ ВЕКШИ
Звонко Костелник уж 9 роки член Совиту за национални меншини Влади РГ котри як цело Влади РГ ма на розполаганю, медзи велїма активносцами, и розподзельованє финансийних средствох котри ше додзелює меншинским заєднїцом за културну автономию, културни аматеризем и отримованє манифестацийох. Велї нашо дружтва од Звонка вельо очекую кед ше розподзелює средства, а вон гутори же о средствох одлучує окремна комисия по витворених бодох котри ше достава кед ше Дружтва приявюю на конкурси. Кажда апликация бодована и нє патри ше нательо на число припаднїкох, як на активносци здруженя. Кед здруженє активнєйше и пенєж векши – гвари Звонко.
