У нєшкайшим чаше, сучасни наставнїк то тот котри, насампредз, виполнює громаду папериска прейґ котрих може (и муши) указац як свойо власне, так и напредованє школяра. Тоти папери ше муши зоз собу ношиц як доказ же ше зоз школярами озбильно роби и же ше буквално кажди Їх крочай евидентує. До якей особи вираста тот исти школяр, то анї нє таке важне. Битне же ми маме евиденцию.
Шицко цо ше нєшка случує и цо ше дотика воспитованя дзецох, продукт и резултат сучасного и реформованого школства. Наставнїкове ше од силного пополньованя паперискох и табелох анї нє можу анґажовац до формованя здравей и нормалней особи школяра прето же су примушени сполнїц форму котра им надрилєна. Праве пре тоти причини, школа постала лєм формално воспитна установа, а сущносц ше зоз тим автоматски заобиходзи прето же каждого школяра змесцує до уж укалупеней форми. Ище пред даскельома роками, кед шицко тото започала просвитна аристократия, поставело ше питанє же чому то шицко водзи и нач то вообще. Поведзене же ше так муши, и точка. Нє питай ше далєй нїч.
Далєй ше лєм шицко преглїбело. Семинари за просвитних роботнїкох баржей здабу на Викендово лаґри дзе наставнїкове примушени присуствовац же би назберали одредзене число бодох, прето же кед ше их нє назбера,
витаргню з рукох и тот мали, а горко заробени фалаток хлєба. Нє стретла сом ище анї єдного колеґу котри зоз одушевийом приповедал дацо о семинарох, або же би добродзечнє сцел присуствовац на истим. И заш исте –
важне сполнїц форму. Нєкоректно би було так приповедац о шицких семинарох, бо якош сом прешвечена же єст и добри и квалитетни, алє руку на шерцо, дас дзеведзешат одсто од шицких, то чиста глупосц. Тот хто щиро и зоз любову роби у просвити, тот и будзе мац дзеку и жаданє усовершовац ше, зоз цильом же би свойо знанє на прави способ и пренєсол школяром. Зоз таку систему яка є, лєм ше „убива до пойму” кажда наставнїкова креативносц, а зоз тим и сама робота.
Дзеци ше од самого початку, ище од оводи бомбардує о їх правох, а нїхто им нє може ґарантовац же тоти їх права у реалним живоце вообще буду випочитовани. Пошлїдок же тоти котри нїжнєйши и поцагнутши, скорей або познєйше, дойду до ситуациї у котрей ше нє годни знайсц. З другого боку, школяр котри аґресивни справує ше яґод же му нїхто нїч нє може. И якош ма и право. Достанє „укор” або опомнуце и на тим ше закончи. Часто ше наглашує же сама школа потенциялни штредок за розвиванє насилства медзи школярами. А як би и нє була? Одвичательносц котру ше ту кладзе пред наставнїкох и педаґоґох нє у складзе зоз предписанима правилами котри тим истим наставнїком вяжу руки. Ту ше и закончує активна улога наставнїка и ствар ше препущи родичом, або другим компетентним институцийом. Далєй ше лєм можеме бавиц на „мачки и миши”, и так до безконєчносци.
Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”.