У ОШ „Братство єдинство” у Коцуре у априлу почало уписованє дзецох зоз предшколскей установи до першей класи основней школи, а по тераз лєм тройо школяре заинтересовани за руске оддзелєнє.
До першей класи основней школи уписую ше дзеци народзени од 1. марца 2010. по 28. фебруар 2011. року, хтори закончую Предшколску пририхтуюцу програму у коцурским Оддзелєню дзецинскей заградки „Герлїчка”.
Директорка коцурскей Основней школи „Братство єдинство” Славица Байор гварела же з роками руски класи вше менши, алє покля будзе заинтересованих, вона ше будзе закладац же би оддзелєнє исновало. Найвекши проблем же дзеци зоз мишаних малженствох углавним у предшколскей установи у мишаней ґрупи, а вец предлужа образованє на сербским язику.
Психолоґ у Школи Мариєта Буила гвари же за школярох барз добре кед ше школую у меншим оддзелєню, понеже им ше учителька, а после и наставнїки вецей можу пошвециц, алє кед класа малочислена, дзеци нє можу витвориц тото класне заєднїцтво, як у класи дзе єст вецей як двацец школярох.
– Кед менша ґрупа учителє маю вецей часу пошвециц ше школяром и вецей науча у школи, та маю менєй обовязки и ученя дома. Зоз фахового боку можем повесц же дзеци котри источасно уча вецей язики швидше розвиваю коґнитивни структури, швидше роздумую и вельо им лєгчейше научиц и странски язик и прилапиц нови знаня – гвари Буилова.
У Предшколскей установи „Герлїчка” иснує предшколске оддзелєнє по руски у котрим єст седмеро дзеци, и мишана ґрупа у котрей єст штверо руски дзеци, так же єст можлївосци же би и того року була формована руска класа.
Родичи, заш, провадза „тренд” котри настал у Коцуре ище дас пред петнац роками, кед ше руски оддзелєня помали почали зменшовац, а родичи дзеци зоз мишанихаж и чистих руских малженствох, почали уписовац до сербских оддзелєньох.
Мариєта Буила
ЄСТ УСЛОВИЯ ФОРМОВАЦ РУСКЕ ОДДЗЕЛЄНЄ
До першей класи у септембру буду уписани 45-еро дзеци, медзи котрима, за тераз, лєм родичи троїх дзецох ше вияшнєли же їх дзеци буду ходзиц до рускей класи.
Дзивче Валентини Будински ходзи до трецей класи, до руского оддзелєня и вони, як родичи, задовольни зоз образованьом котре вона достава, а цо ше друженя дотика, Валентина гвари же ше їх дзецко дружи зоз парняками зоз класи, алє и зоз дзецми зоз сербского оддзелєня зоз котрима ше дружела и у предшколскей програми.
– Можем повесц же зме нє погришели же зме уписали дзецко до рускей класи. Мам чувство же ходзи до приватней школи, понеже их єст дзевецеро, учителька може каждому пояшнїц шицко, а атмосфера им права фамилийна, так як и у програми даякей приватней школи. Мирне су оддзелєнє, нєт школярох котри правя проблеми, та учителька нє муши трациц час на ришованє таких проблемох. Скоро шицко науча на настави, та дома лєм робиме домашнї задатки и дзецко ма шлєбодного часу за други активносци – гвари Валентина.
У менших оддзелєньох дзеци здобуваю чувство же су важни, понеже учителька може провадзиц їх розвой и точно зна же у чим проблем, кед ше вон зяви, бо добре упозна каждого школяра.
Єден зоз проблемох котри родичи часто споминаю то же, кед у класи дзе єст мало, односно лєм пецеро-шесцеро дзеци, чежко можу найсц найлєпшу товаришку, або товариша, а то барз важне у тим периодзе кед ше вони розвиваю. Кед у класи єст лєм, поведзме, двоме хлапци, на физичним воспитаню нєт екипи за фодбал, або даяки екипни спорт.
– Нє замерковали зме же нашо дзивче менєй дружтвене, ма найлєпшу товаришку у класи, дружи ше и зоз дзецми з котрима ше стрета на рижних секцийох у рамикох школи, а и после школи ше дружи зоз другима парняками зоз школи – гвари Валентина Будински, котра ма и младше дзивче котре о два роки руши до предшколского, а вец и до школи, та ше Валентина наздава же руске оддзелєнє будзе и же и друге дзивче тиж годни уписац до рускей класи – визначела Будинскова.
ПРЕДНОСЦИ МАЛИХ ОДДЗЕЛЄНЬОХ
О проблемох коло формованя руского оддзелєня у коцурскей Основней школи бешедовали зме и зоз єдну зоз активисткиньох, Весну Раґаї-Цап, професорку биолоґиї у тей Школи, хтора членїца Школского одбору и Одбору за образованє НС Руснацох:
– Кед би я була родитель будуцого школяра нєшка, цикавели би ме лєм два ствари – ученє и безпечносц. Чи мойо дзецко достанє добре образованє, яки квалитет настави, а кед у питаню безпечносц вец роздумуєм хто то ище з моїм дзецком у класи, чи их єст вельо, бо вец будзе и можлїви конфликтни ситуациї вецей, а знаме, нажаль, же нам насилство у школох у пороснуцу.
Алє, нєшкайши родичи у Коцуре дакус иншак роздумую. Найвекшу предносц руских оддзелєньох, а то малочисленосц школярох хтора обезпечує квалитетну наставу, вецей часу за каждого школяра з боку наставнїка – преглашели за найвекши проблем. И єдини. Родичи виражели же су задовольни зоз шицким, свидоми су квалитету настави, барз добре познаю квалитети учителькох, наставнїкох, опременосц школи, анґажованосц наставного кадру на звонкашколских активносцох, секцийох, друженьох. Свидоми су закладаня директорки, цо видно у цалим будинку школи, нових наставних средствох…, фаховей помоци психолоґа, педаґоґа. Знаю и почитую стимулациї НС, закладанє Одбору за образованє, алє шицко тото у другим плану.
Весна Раґаї-Цап
Наспак поставену тезу у думкох коцурских родичох, предлужує толковац Раґаї-Цап, же малочислене оддзелєнє нє за їх дзецко, на праве место можу поставиц лєм вони сами. Теди кед похопя же то дацо найлєпше и найсиґурнєйше за їх дзецко, а нє процивно. О тим шведоча и найлєпши резултати на швеце у прилапеним знаню, по PISA тестованю у основних школох у Финскей, бо там по їх закону, у єдней класи нє шме буц вецей як седем школярох – гварела Раґаї-Цап.
– Заш лєм, я оптимиста, наздавам ше же родичи до єшенї роздумаю и же Коцур очува свою длугорочну традицию образованя по руски – а вона тирва полни 252 роки – окреме визначела Весна Раґаї-Цап.
Родичи котри можу, а нє уписую свойо дзеци до руского оддзелєня нєдвосмислово робя процивуслугу свойому дзецку, понеже кед у Школи у Коцуре останю лєм два оддзелєня вони буду превельки и учителька, а после и наставнїки нє годни им ше пошвециц у подполносци, цо вшелїяк будзе вплївовац на квалитет образованя котре достаню у основней школи. То источашнє значи и вецей ученя з дзецми дома.