И у нашей жеми ше мешац октобер означує як мешац старих особох. През рижни активносци, змисти и програми у хторих участвую и младши и старши ґенерациї, жада ше дац до знаня цалому дружтву же яка значна улога старших людзох у нашим каждододньовим живоце. То нагода кед ше стретню предшколски дзеци, школяре, особи хтори ше на окремни способ през рок стараю о старших и медзи собу подзеля искуства, чувства та, дакеди, аж и дарунки. Таку праксу уж єден час маю ґеронтолоґийни центри, старецки доми, алє и нєвладово оранизациї хтори, ище кед ше анї нє так явно запровадзовало означованє мешаца октобра на наших просторох, мали орґанизоване друженє зоз старима особами и старали ше о нїх.
Ище давних дзеведзешатих рокох, млади з Марийового дїла и волонтере Каритасу, одходзели до Дому за старих и пензионерох у Руским Керестуре, порадовац ше зоз хаснователями Дома на швета як цо то Миколая, Крачун, 8. марец, а и зоз других нагодох. Зоз кратку програмку жадало ше их розвешелїц, зашпивац вєдно зоз нїма, потанцовац, поприповедац, од нїх чуц дацо интересантне, дац им скромни дарунки. У таких случайох до вираженя приходза особни чувства хтори охабяю окремни упечаток любови, радосци и свидомосци же зме им потребни у їх живоце. Окремни период бул кед млади волонере Каритасу о своїм трошку и зоз власнима моцами, єден час вожели наших найстарших валалчанох нєдзелями до служби Божей. За мнє шицки тоти активносци були окремне искуство у хторим сом ше препознал, и бул сиґурни же то польо на хторим бим ше могол баржей даровац.
Анґажованє и способ помоци старшим особом рижнородни. Даєдним треба привесц и унєсц огриву, другим покошиц траву коло обисца, трецим обезпечиц кочики або други ортопедски средства, одвесц их до шпиталю, покончиц им документи за помоц за цудзе допатранє… Волонтиранє нє мож заплациц, то робота хтора нє ма цену!
Указало ше з часом же тоту потримовку треба предлужиц и надалєй, и на єден иншаки способ. Будованє просторийох Каритасу у Руским Керестуре дало окремну нагоду за орґанизованє такволаних „штварткових стретнуцох”. Старши припознаваю, з нєсцерпеньом ше чека кеди уж придзе штварток же би ше пошло на друженє до Каритасу, препровадзиц тото пополаднє и зоз своїма парняками, и зоз волонтерами хтори шицко и орґанизую.
Волонтирац при старших особох нє можеме шицки. Окремни и найзначнєйши два прикмети хтори мож здобуц у роботи зоз старима, по моїм особним думаню, то любов и сцерпезлївосц. З любови, треба ше одрекнуц свойого одпочивку и свойого шлєбодного часу, и присц препровадзиц окремни час зоз нїма. Зоз сцерпезлївосцу почекац их, вислухац, побешедовац…
През цали рок орґанизовани рижни змисти и активносци хтори интересантни и присподобени праве старим. Два раз, три раз до рока орґанизовани бали на хторих ше, вєдно зоз гармоникашом, зашпива и потанцує, порядна нащива каждого року школярох Основней школи у рамикох „Дзецинского тижня”. Частейше преслава родзених дньох, молитва и духовна шпиванка вєдно зоз нашима священїками. Окреме красни упечаток и памятку охаби приход парнякох зоз Коцура, алє и врацанє нащиви Коцуровим. Нєсебична помоц волонтеркох и волонтерох хтори поряднє присутни и нєсебично дарую себе и свой шлєбодни час, доприноша же би хвильки препровадзени у Каритасу були красни.
Нажаль, „Клуб за старих и пензионерох” хтори почал робиц пред даскельома роками у Доме пензионерох, дзе ше понайвецей стретали жени, тераз нє активни. Там була нагода, пейц днї у тижню, у пополадньових годзинох стретнуц ше, попиц кафу, поприповедац… Енерґия, сцелосц, ентузиязем и дзека женох хтори там доходзели, була велька. През додатни змисти як цо то орґанизованє вечарох зоз музику, услуги фризерки, преподаваня на рижни теми… чувствовали ше єднаки зоз другима и на таки способ виполнєли свой шлєбодни час.
Потреби за старанє о старих особох було, єст, а и будзе их вше вецей. Жиєме у чаше кед млади одходза до иножемства пре стаємну лєбо дочасову роботу, за лєпшим животом, еґзистенцию. Источашнє, обачлїви нєдостаток фахового кадру за бриґу о старих особох, и нєвельке интересованє младих школовац ше и робиц у тей обласци. У валалских штредкох оставаю стари родичи о хторих нєшка-ютре будзе требац дзбац и обезпечиц им условия за красну старосц.
Понеже у дежави у хторей жиєме система социялного стараня ушорена на исти способ уж децениями, барз помали ше починаю понукац рижни нови и иншаки можлївосци дзбаня о старих як цо то отворена форма социялней защити хтора облапя клуби за стари особи, просториї за дньово пребуваня, ґеронто-службу и велї подобни активносци хтори у других державох давно успишно запровадзени. Тоти цо би ше мали старац о тим, нажаль, найчастейше нє маю слуха за преширенє понуканя змистох за старих, а найменєй ше их запровадзує у валалских штредкох, там дзе за нїма праве и найвекша потреба.