НОВИ САД – При памятнїку „Фамелия” на Кею жертвох рациї, як и спомин-ознакох на Штранду, у Новим Садзе вчера означена 75-рочнїца Новосадскей рациї, кед у януаре 1942. року тедишнї мадярски фашистични окупацийни моци у Другей шветовей войни у Новим Садзе и вецей местох у Бачкей забили и под ляд до Дунаю руцели вецей тисячи особи. Попри у Новим Садзе, Рация була запровадзена у Чуроґу, Ґосподїнцох, Дюрдьове, Жаблю, Шайкашу, Мошорину, Тителю, Локу, Ґардиновцох, Вилове, Бечею, Србобрану и Темерину, а найвецей страдали Серби, Євреє и Роми, алє и припаднїки других националносцох, медзи нїма и Руснаци.
На комеморативним сходзе присуствовал предсидатель Сербиї Томислав Николич, предсидателька Народней скупштини Мая Ґойкович, делеґация Скупштини АП Войводини, на чолє з предсидательом Иштваном Пастором, делеґация Покраїнскей влади, на чолє з предсидательом Иґором Мировичом, представителє Городу Нови Сад, на чолє з городоначалнїком Милошом Вучевичом, представителє Сербскей православней церкви, Союзу єврейских општинох, Ромскей матки, амбасадох Израїлу, Мадярскей, Нємецкей, Велькей Британиї, Русийскей Федерациї и ЗАД, представителє потомкох жертвох Рациї, як и числени гражданє, котри положели венци и квеце на памятнїк и спомин-ознаки.
Предсидатель Сербиї Томислав Николич з тей нагоди гварел же ше на тоти страшни злодїйства здогадуєме же бизме препознали причини нєскладаньох, а нє прето „же зме огорчени, лєбо же бизме прикро патрели на сушедох… Нєт вини цалого народу, лєм поєдинцох, хорих розумох заврацених з фашизмом и нацизмом, идеолоґиями хтори довчерайших сушедох претворюю до жвири” гварел Николич, додаваюци же предложи же би ше до правней системи Сербиї уведло установу „спомин жертва”, як и же би ше вибудовало єдинствени спомин-комплекс, як здогадованє на шицки нєвини жертви у Першей и Другей шветовей войни.
Городоначалнїк Нового Саду Милош Вучевич визначел же окрем тирвацого паметаня у националней свидмосци, правда о фашистичней рациї би нас мала зєдинїц процив патолоґийней мержнї и шовинистичного шалєнства.
– Верим же ше нїґда вецей нє будземе пречишльовац по кревових заренкох, алє лєм по чесноти. Верим же нам вше будзе важнєйше же яки зме, а нє хто зме и же у нашим Новим Садзе вше будземе жиц шлєбодно и бешедовац и по сербски, и по ромски, и по мадярски и же ше будземе почитовац и розумиц у шицких наших розликох – гварел Вучевич.
У мено Сербскей православней церкви панахиду за жертви Рациї предводзел епископ бачки Ириней, а спомин на жертви Рациї у мено єврейскей заєднїци верховни рабин у Сербиї Исак Асиел.
У рамикох здогадованя на жертви и означованя 75-рочнїци Новосадскей рациї наступел Хор єврейскей општини „Хашира”, Хор Соборней церкви „Святи Георгий” и оркестер Ґарди Войска Сербиї.
У школох отримани и годзини пошвецени Рациї, а вечар у Сербским народним театру пригодна програма.
Дзень пред тим, 22. януара, з кладзеньом венцох на памятнїк ”Фамелия” на Кею жертвох рациї, 75-рочнїцу Новосадскей рациї означели и активисти Антифашистичней акциї Нового Саду.