Крочели зме, ниа, и до фебруара. За нами остал єден красни рок, кед слово о култури – рок кед Нови Сад од 13. януара 2022. по 14. януар 2023. року достал вельку чесц – буц Европска престолнїца култури. Тота титула вшелїяк мала зоз собу и обовязки и задатки возпоставиц свою културну програму зоз моцну европску димензию, указац Европи и швету тото найлєпше, уключуюци своїх гражданох и їх заєднїци до тей значней улоги
Европска престолнїца култури праве и установена же би ше наглашело богатство и розличносц европских културох, змоцнєло културни вязи медзи европскима народами и направело вязи медзи нїма. У тим периодзе велї з нас провадзели културни збуваня европскей престолнїци, даєдни з нашей заєднїци у нїх и участвовали и, кед направиме ретроспективу цо ше збувало през тот период, векшина з нас може буц задовольна.
Кажде поєдинєчно могол вибрац на хторе случованє пойдзе на хторим и сам, можебуц, могол допринєсц же би то наисце було европске, а и же би особнє почувствовал же є часц того. А було их коло 4 000, превельо чишлїц, алє спомнєм найатрактивнєйши꞉ Бетовен маратон – уж назва нагадує же слово о класичней музики, перша филмска саґа о Новим Садзе – „Либерта, народзованє городу”, вистави хтори були инспировани з науковцами Николом Теслом, Милеву Марич Анштайн и Милитином Миланковичом, Нови Сад бул и Город стрипа, а у Врднику отримани и перши фамелийни фестивал „Вила”, хтори визначел героїни зоз рижних уметносцох. У тим шицким окреме ше визначели визуални уметнїки, а були цикави и нєзвичайни места на хторих ше дацо одвивало. Насампредз то осем културни станїци, хтори направени праве пре тоту важну улогу Нового Саду як городу култури, у хторих були представени и Руснаци, медзи велїма то Ирина Гарди Ковачевич у проєкту „Дзевец Войводянки” у станїци Едьшеґ, зоз виставу фотоґрафийох и промоцию моноґрафиї Руски Керестур у културней станїци Свилара представени живот и обичаї Руснацох у обєктиву фотоґрафох Будински, ветеранє РКЦ зоз Нового Саду ше представели зоз фолклорим богатством у проєкту Ноц КУД-ох, „Селїдби през традицию”, а у рамикох програмского лука Селїдби, хтори бул тиж часц програми Европска престолнїца култури Нови Сад 2022. Уметнїца Наталия Рибович свою учасц дала з илустрациями за кнїжку „Приповедки дунайских женох”, зоз хторей вибрани плакати и направена вистава визначних дунайских женох, док у рамикох вистави „Дньовнїки селїдбох – записи о новосадских фамелийох”, медзи визначнима рускима фамелиями представена Сакачова фамелия. Вшелїяк, у тим значним културним року даєдни Руснаци, гоч и нє були директни учашнїки Фондациї НС ЕПК, участвовали и у других културно-уметнїцких подїйох, чи зоз концертом, промоцию кнїжки, виставу…, а барз святочно Руснаци у Сербским народним театре преславели и свойо Националне швето, праве так як ше швечи у року кед ши часц европскей престолнїци. Збуваня було наисце вельо, и ше цешим же и ми, Руснаци, спомедзи 6 000 учашнїкох були медзи нїма и мали нагоду указац часц того цо маме и яка зме заєднїца.
Окрем 40 000 обновених квадратних поверхносцох, обновени и Подгород и Алмашски край, културни станїци, бренди зоз обласци култури – Калеидоскоп култури и дочеки Нових рокох, а Корзо як концерт класичней музики постал нова традиция хтора ше предлужи. Нови Сад нє лєм же розвил културну инфраструктуру, алє оможлївел ширши приступ ґу култури, змоцнєл културну и креативну индустрию, унапредзел имидж городу, змоцнєл туристични конар. Вихасновал свою шансу праве так як и други городи хтори мали тоту титулу. Дотераз их було вецей як 40, а того року будзе Елефсина у Греческей, Темишвар у Румуниї и Веспрем у Мадярскей.
Концерт у СНП отримал и єден модерни, сучасни филгармонийски оркестер зоз Києва, України, под назву „Lords of the Sound”. То млади людзе, шмели, полни отимизму, енерґиї, професийносци хтори шицко вєдно злучели и створели модерну класичну и оркестерску музику. И попри тим же можебуц нє участвовали точно у рамикох програми тей титули, гоч жадали, (алє пре ситуацию у їх жеми нє могли), шицким хторим ше поспишело дойсц до картох, та мож повесц, же за конєц праве таке Новосадянє и Нови Сад и заслужели. Композициї хтори могло чуц ше розликую по жанру, по дїї, историї, сценоґрафиї, но заш лєм маю єдно заєднїцке – а то моц же би ше публика чувствовала як да є у другей стварносци, у стварносци у хторей єст места и за сказки, и за надприродне, и за мити, и за зявеня хтори ше нє повиную законом физики. Та чи то друга планета, чи даяки паралелни швет, иншаки од того яки є наисце, нє знаме, алє вшелїяк лєпши як тот у хторим жиєме. Дух и маґия чувствовали ше у каждей ноти и у каждим дириґентовим руху. А як би и нє кед композициї зоз велїх познатих филмох Ганса Цимера, нємецкого филмского композитора, тоти млади талантовани людзе, полни шарму и гаризми, дали публики нєзабутне искуство – атмосферу як зоз сказки, енерґию рок бенда, живописни визуални ефекти, моцни вокали солисткох и хора и, як сом спомла, моц и позитивну енерґию. Треба ше упатриц на тих младих людзох.
Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”.