З часу на час пишем о менталних хоротох и поремеценьох. Нє будзем ше правдац и циґанїц, пишем о тим одкеди ми дияґностикована депресия, понеже сом теди на своєй скори почувствоавал цо то и як то. Нє бойце ше, нє будзем ламентовац як ми чежко и же ме нїхто нє розуми и чом дакеди побида отуширац ше. И кед бим то робел, векшини би то нє значело нїч, велї би подумали „най ше таргнє”, „сам є виновати”, „шицко то лєм у глави” (то аж и правда, дзе би индзей було кед нє у глави), бла-бла.
Опробуєм мац други приступ тераз раз. Кед дахто прехладзени, одприлики знаце як ше чувствуєце, бо сце и сами голєм раз були прехладзени. Исто кед дакого болї глава, ма запалєнє мускулох и подобне. Ментални хороти и поремеценя цалком друга приповедка, о нїх ше нє бешедує. Яка банализация, дацо цо кажде зоз вас стретнул: кед дахто пиє, кельо раз сце чули꞉ же му така файта, лєбо пущ го таки є, препаднул чловек и так далєй. Векшина кед видзи пияка же шпи на улїци єдноставно заобидзе таку особу, нє застанови ше. Кед би то бул дахто кому чури крев, лєбо дахто хто поламал ногу станули бисце, алє пияк… Сам є виновати, так?
Га, зоз єдного боку гей, зоз другого нє. Виновати є прето же нє глєда фахову помоц, же ше нє лїчи, алкоголизем хорота як и кажда друга, муши ше лїчиц. Кед дахто поламе ногу вон идзе до дохтора же би го лїчел и нїхто го нє обвинює же зламал ногу, прето же нїхто здравого розума нє поламе сам себе ногу. Зоз алкоголом, дроґу, депресию, шизофрению, анорексию, друга приповедка. Чом пиє, чом ше дроґира, чом нє престанє, чом нє є… Нє сцел бим же би ме дахто погришно похопел, нє правдам нїкого, лєм думам же приступ дружтва цалком погришни. Кед дахто поламе ногу нє питаце ше му чом поламал ногу, бо знаце же то нє поробел нароком. Кед ше дахто нє тушира три днї реакциї иду од… боже, як шмердзиш по айде я це отуширам, алє анї єдно, анї друге нє вилїчи депресию. Лєбо другу психичну хороту лєбо поремеценє.
И цо вец робиц кед тото цо робиме „погришне”? Едуковац ше. То перши крочай. Алє нє лєм на особним уровню, нїби, лапим ше до ґуґла и будзем читац о тим и тим. Цалу нашу образовну и дружтвену систему треба меняц и едуковац людзох о тим же наркомания ма свойо жридло, кажди наркоман пре дацо почал хасновац дроґу, жридло анорексиї нє дачия одлука же сце буц худи, биполарни осцилациї нє резултат свидомого, рационалного роздумованя…
А ту едукация лєм перши крочай, нательо зме далєко од похопеня же цо то ментални хороти и поремеценя и як ше зоз нїма бориц и лїчиц их. Маме ширку, а нє знаме ю хасновац и нє знаме цо огень. И прето стиґма нательо и розширена: нє розумиме, та глєдаме найлєгчейше ришенє, так наш мозоґ роби, а найлєгчейше ришенє скоро нїґда нє найлєпше. Лєм нам так лєгчейше.
Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”.