Живот на валалє дакеди зоз собу ношел и одредзени обчекованя, окреме кед слово о дзивкох. Частейше ше школовали маєтнєйши, док велї дзивки зоз парастских фамелийох вчас преберали обовязки коло обисца, лєбо учели ремесло. Та заш лєм, медзи нїма було и тих цо ше одшмелєли и вчас рушели по другей драги, доказуюци же велька дзека и упартосц можу пременїц судьбу. Мелания Дудаш єдна з таких женох.
Року 1975. почина робиц у Покраїнским заводу за статистику у Новим Садзе. Три роки робела зоз закончену штредню школу. Упартосц и жаданє за напредованьом водзели ю ґу тому же би закончела школу и так витворела ище єден вельки крочай у своїм образованю и кариєри.
Народзена є у повойнових рокох, одросла на валалє, а зоз свою упартосцу ше єй удало школовац ше и витвориц у роботи. После деценийох пилней роботи нєшка ужива у пензионерских дньох, окружена зоз фамелию и памятками на прешли часи.
Дзецинство на валалє, младосц у Новим Садзе
Дзецинство наша собешеднїца памета по безбрижносци, бависку и радосци у одрастаню. Гвари же нє бул розкош, алє вше було шицкого цо наисце значне за кажде дзецко – цеплота дому, заєднїцтво и задовольство з тим кельо було.
Школски днї запаметала у руским оддзелєню, дзе єй перши класи прешли у любови и порозуменю учительки Вери Гаргайовей, хтору и нєшка памета як окремну и благу. Єдна з найкрасших памяткох єй и здогадованя на перши кнїжки, перши букви, на приятельства хтори ше лєгко здобували, и школи хтора була вецей од места за ученє. Од пиятей класи Мелания прешла до сербского оддзелєня у хторим и закончела основношколске образованє.
Велька пременка ушлїдзела 1967. року кед закончела Основну школу и кед ше уписала до Ґимназиї „Йован Йованович Змай” у Новим Садзе.
– Теди одход зоз валалу до варошу пре школованє була ридкосц, окреме ту думам на дзивки, теди наисце нє було так лєгко як нєшка пойсц зoз валалу. Инфраструктура нє була розвита, мали зме лєм єден автобус зоз валалу до Нового Саду и паметам же ишол барз вчас. То нє було досц же би ше каждодньово путовало на наставу. Прето сом ше мушела преселїц до Нового Саду, перши два роки сом жила у нини и шовґра Гаргайових, а познєйше до варошу пришла и моя шестра, та зме жили вєдно – памета Дудашова.
После законченей Ґимназиї, Мелания одлучела предлужиц свойо школованє и уписала ше до Висшей економскей школи. У медзичаше достала и нову улогу у живоце – одала ше и постала мац. Гоч обовязки коло дзецка и фамелиї положела на перше место, од того цо себе зарисовала, же шицко покончи и положи точку, нє одступала. Року 1975. почала робиц у Покраїнским заводзе за статистику у Новим Садзе, а источашнє кончела шицко цо було на єдней жени, и у обисцу и у фамелиї, и у школи… Три роки робела зоз закончену штредню школу, а вец ше упарла, закончела и попокладала шицко цо требало, и то бул ище єден вельки крочай у єй образованю и кариєри.
Роки у статистики
Роботни вик, як спомнуте, Мелания препровадзела у Заводу за статистику у Новим Садзе. Бул то час кед податки и числа постали наисце значни, а робота була полна виволаня, алє и одвичательна. Теди Покраїнски завод за статистику бул орґан Вивершней ради задлужени за зазберованє и обрабянє статистичних податкох хтори були од ключней значносци.
(Мелания стої перша з правого боку)
– Колектив у хторим сом робела бул барз добри, приємни людзе, полни потримовки. Теди, на самим початку роботи у Заводзе, шицки податки ше зазберовало и обрабяло ручно. Кажди звит, анализа и виглєдованє вимагали досц часу и уваги, прето же кажди податок мал свою шифру. Робели зме мешачни, квартални и рочни виглєдованя и то нєшка анї нє мож задумац таку роботу з громаду паперами – приповеда наша собешеднїца.
Kед ше 1987. року врацела зоз положнїцкого, Мелания почала робиц на рахункарох. Як нам гварела, вона ше зоз рахункаром першираз стретла праве у Заводу. Початок роботи бул права револуция за Завод, а нашей собешеднїци нове виволанє, алє и нагода напредовац. Рахункари оможлївели же би ше податки швидше обрабяло, а обсяг роботи могло лєгчейше провадзиц и орґанизовац. Припознава же перше мушела ходзиц на преподаваня и звладац програмски язик же би вообще могла робиц як програмер. Идуци даскельо роки була у тим сеґменту роботи, а после прешла на позицию орґанизатора обрабяня податкох.
– Завод мал пейц оддзелєня у розличних городох: Новим Садзе, Суботици, Сримскей Митровици, Зренянину и Панчеве. Кажде оддзелєнє уношело податки за одредзени виглєдованя, а моя робота була же бим шицки тоти податки обєдинєла до єдинственей датотеки, хтору ше посилало до Републичного заводу и до Союзного заводу за статистику. Податки зоз шицких тих оддзелєньох до нашого ше приношело на дискетох, а мойо було же бим их осторожно интеґровала и осиґурала же би шицко було точне и без гришки – потолковала нам Мелания и гварела же участвовала и у обрабяню податкох зоз попису гражданства, и то аж два раз:
– Тот задаток бул окреме одвичательни, прето же облапял огромне количество податкох хтори мушели буц прецизно обробени и орґанизовани. Тиж так, обрабяла сом податки и зоз виберанкох – гвари вона.
Так як єй кариєра напредовала, а технолоґия ше розвивала, так и робота поставала вше ефикаснєйша и лєгчейша. Мелания провадзела шицки пременки, учела нови методи и звладовала нови програми. Гоч є у пензиї, здогадованя на роки препровадзени у Заводзе и искуства хтори здобула у роботи зоз рахункарами, програмами и огромнима базами податкох, остали часц єй живота. Єй роботни вик бул виполнєти зоз виволанями, алє и зоз пиху же була часц тиму хтори мал значну улогу у дружтве у хторим жиєме.
Час препровадзує зоз наймилшима
Одкеди є у пензиї шицок шлєбодни час Мелания препровадзує зоз фамелию. У заєднїцких хвилькох найбаржей ужива зоз супругом Славомиром, дзивку Таню и сином Владимиром, а окреме з унуками. Похвалєла ше же пред даскельома мешацами ознова постала баба, та тераз ма єдного унука и два унуки. А окрем того, Мелания люби вєдно зоз свою шестру путовац и одкривац нови места, предїли и красоту нашей жеми.