Руска матка, нєшка урядово реґистроване здружене гражданох зоз основнима задатками за витворйованє шлїдуюцих цильох: пестованє, розвиванє и популаризация руского (руснацкого/русинского) язика, писма, култури, науки, литератури, образованя, уметносци и традицийох, бувша дружтвена орґанизация бачванско-сримских Руснацох, нєвладова, нєстранкова, нєполитична орґанизация, 28. децембра того року наполнї трицец роки стаємней роботи и 75 роки од єй першого снованя.
Руска матка oснована у чаше кед ше за свой идентитет Руснаци мушели ознова почац бориц на найозбильнєйши способ. Кед нас за витворйованє националних правох за очуванє и розвой власного идентитета почали и пробовали гамовац зоз шицких бокох. Кед нас загрожовали и починали нас преглашовац за своїх припаднїкох и за їх субетноси. Нажаль, тоти и таки активносци предводзели, и теди и нєшка, чудни двойни людзе, „двойняки”, пре свойо власни интереси, лєбо пре дачийо директиви.
Треба надпомнуц и факт же Руска матка першираз основана 1945. року, понеже ше уж теди похопело же найвекша и основна духовна вредносц нашого руского народу то заш лєм, наш язик, нєпоштредни и подполни вираз народного духа, наш розконарени, благородни, моцни народни язик. Наша руска национална заєднїца ище 1919. року ришела же свой бешедни народни язик подзвигнє на уровень литературного язика, цо и вигласане на Пeршим руским народним сходу 1919. року зоз Рeзолуцию о руским язику. Народни язик бачванско-сримских Руснацох кодификовал др Гавриїл Костельник 1923. року.
Инициятива за снованє Рускей матки обновена початком 1990. року. Инициятивни одбор за снованє Рускей матки, оформени у Руским Керестуре 25. априла 1990. року, а у нїм були: Дюра Папуґа (предсидатель), Михайло Варґа, Яков Фейса, Дюра Папгаргаї и Владимир Сабо Дайко.
Сновательна скупштина Рускей матки отримана 28. децембра 1990. року у велькей сали Дома култури у Руским Керестуре. Була преполна сала присутних. Було и гамовачох, контрашох, процивнїкох. Мото Сновательней Скупштини Рускей матки бул: Дом там дзе розум.
За першого предсидателя Рускей матки на Сновательней скупштини вибрани Любомир Медєши, теди директор НВУ „Руске слово” у Новим Садзе. На Сновательней скупштини прилапени Статут Рускей матки и вибрани єй Управни одбор, а предкладанє Програмских задаткох и цильох Рускей матки унапрямени на розправу на Тематскей скупштини Рускей матки, дзе су и принєшени. Предсидателє Рускей матки од єй снованя 28. децембра 1990. року по нєшка були: Любомир Медєши, Михайло Варґа, Наталия Дудаш, Михайло Катона, др Юлиян Рамач и Дюра Папуґа.
Основни цилї и задатки Рускей матки були и остали очуванє идентитета Руснацох и витворйованє правох и интересох у обласци пестованя и розвою власного руского язика, у образованю, науки, култури, у информованю, у литератури и уметносцох. У прешлих трицец рокох, у зложених, дзекеди и нєприємних часових периодох, Руска матка витворйовала свойо основни цилї. Потерашнї резултати активносци членох Рускей матки, орґанизованих у месних одборох у Руским Керестуре, Кули, Коцуре, Вербаше, городским одборе у Новим Садзе и реґионалним одборе за Срим у Шиду, потвердзую потребу єй постояня и роботи и у наступним периодзе.
Руска матка у марцу 2005. року пририхтала и видала перше число глашнїка Рускей матки „Руснак” на 16 бокох друкарского формату А-4, зоз насловнима боками у фарбох. По конєц того року, видати вєдно 32 числа глашнїка Рускей матки „Руснак” и 10 додатки глашнїка друкарского формату А-5. Попри „Руснака” и його додаткох, Руска матка обявела и даскельо кнїжки уметнїкей литератури.
Од 2016. року Руска матка каждорочно орґанизує Стретнуце поетох, литературних и музичних творительох Рускей матки. Потераз отримани 5 таки Стретнуца, а каждого року видати и каталоґ презентованих литературних роботох на тих стретнуцох у форми додатку глашнїка Рускей матки „Руснак”.
У маю 2017. року Руска матка достала Припознанє Културно-просвитного центру „Сербска коруна” з Краґуєвцу за окремни резултати витворени у обласци гражданских услугох, на спомин и очуванє култури, духа, найлєпших майсторских витвореньох, обичайох, язика, думкох, красоти, племенїтосци и єдинства у добрих дїлох. Припознанє „Сербскей коруни” Рускей матки додзелєне за почитованє предкох и потомком на знанє.
Од 2019. року Руска матка орґанизує Подобову колонию у безпоштредней орґанизациї Месного одбору Рускей матки у Руским Керестуре. Тогорочна, II Подобова колония у Руским Керестуре отримана под меном покойней подобовей уметнїци и педаґоґинї Еуфемиї Гарди. И зоз подобових колонийох отриманих у безпоштредней орґанизациї Месного одбору Рускей матки у Руским Керестуре, Руска матка видала каталоґи, у форми додатку глашнїка Рускей матки „Руснак”, у хторих обявени шицки малюнки намальовани на тих подобових колонийох.
Того року Руска матка иницировала оспособйованє просторийох за Ґалерию подобових роботох у Руским Керестуре, дзе би малюнки зоз подобових колонийох у Руским Керестуре требали буц стаємно виложени и дзе би ше могло пририхтовац вистави малюнкох числених авторох подобових роботох зоз Руского Керестура и зоз других местох у нашей жеми у хторих жию Руснаци, як и зоз других державох.
Руска матка од 2005. року ма барз добре сотруднїцтво зоз Бунєвацку матицу зоз Суботици, Словацку матицу зоз Бачкого Петровцу и Матицу сербску зоз Нового Саду.
Руска матка була снователь и учашнїк на шицких потерашнїх петнац Шветових конґресох Русинох/Руснацох/Лемкох, зоз хторих III Шветови конґрес РРЛ 1995. року и X Шветови конґрес РРЛ 2009. року отримани у Руским Керестуре, у безпоштредней орґанизациї Рускей матки.
И у наступним периодзе наш основни задаток будзе очуванє власного руского идентитета.
Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово.