Велї нашо млади визначни и успишни студенти намагаю ше упиц шицке понукнуте знанє, а тиж ше одлучую и на драгу до иножемства же би додатно збогацели свойо знанє и искуство у вибраним фаху. Єдна з нїх и Марияна Колошняї зоз Руского Керестура, хтора фахову праксу окончує у Гамбурґу у Нємецкей, а роби у фирми esome advertising technologies GmbH, як софтвер инженєр.

Вона студентка мастер студийох Рахункарства и автоматики на Факултету технїчних наукох у Новим Садзе, а тиж на истим факултету закончела и основни студиї – напрям Рахункарство и автоматика. Мариянова фахова пракса у Нємецкей тирва шейсц мешаци, започала ю у октобру 2020. року, и закончи ю по конєц марца 2021. року.

– Моя пракса часц Програми праксох нємецкей привреди „Зоран Дїндїч” за держави Заходного Балкану (Zoran Djindjic Internship Programme of German Business for the Countries of the Western Balkans). Тота програма пракси оможлївює студентом и младим дипломцом зоз жемох Заходного Балкану же би здобули перше роботне искуство у даєдней зоз водзацих фирмох у Нємецкей. У програми потераз участвовали коло 200 фирми зоз цалей Нємецкей. Пракса ше реализує так же ше студенти нє приявюю за конкретни позициї у фирмох, алє за одредзену обласц у хторей ше сцу усовершовац. Позициї у фирмох ше вибраним студентом понукаю на основи їх искуствох и интересованьох, як и на основи потребох и можлївосцох фирмох хтори того року участвую у програми. На пракси нє мам ментора, алє робим у тиму. Участвуєм у шицких проєктох у фирми у хторих участвує мой тим и доставам розлични задатки у складу зоз тим цо за одредзени проєкт потребне поробиц. Потераз нє постояла одредзена „теория” хтору требало звладац, алє кажди задаток зоз собу ноши нагоду научиц дацо нове  – толкує Марияна.

Нєпознати штредок и виучованє нового живота, усовершованє знаня и стретнуце зоз нову роботу и системом представя вельку пременку. Вше постої дацо цо охаби упечаток, дзекеди нас нєсподзива, а дзекеди потвердзи нашо роздумованє.

– Пачи ше ми же часто мам шлєбоду вибрац на чим бим сцела робиц и же шицки зоз мойого тиму, а и зоз фирми ґенерално, вше порихтани помогнуц, потолковац. То на мнє охабело и найвекши упечаток. Постої стереотип же Нємци жимни, док мойо искуство цалком иншаке. Шицки колеґове котрих сом потераз упознала були барз приємни и вше порихтани помогнуц, нє лєм коло роботи, алє и коло шицкого цо ше дотика живота у Нємецкей – гвари Колошняйова.

Марияна ше на фахову праксу до иножемства одлучела насампредз прето же сцела здобуц практичне искуство зоз обласци у хторей студира. Сцела дополнїц знанє хторе здобула на факултету, а на даяки способ го и „превериц”.

– Понеже сом як мастер студент на концу своїх студийох, пракса ми випатрала як найлєпши крочай за тот преход медзи студираньом и занятосцу. Тиж так ми ше барз пачела и нагода видзиц же як функционує робота у даякей успишней фирми у Нємецкей, а сцела сом и здобуц нових приятельох, путовац и упознац нємецку културу. Цо ше дотика условийох конкурованя, за тоту програму праксох, просек и оцени значни, алє нє пресудни. Найважнєйше мац мотивацию и жаданє за ученьом и усовершованьом, як и мотивацию и идею же би ше искуство здобуте на пракси вихасновало же би ше на даяки способ допринєсло розвою своєй держави. Цо ше дотика язикох, потребне мац одличне знанє анґлийского язику, а знанє нємецкого нє нєобходне, алє є вельки плус. То, нормално, шицко завиши и од обласци за хтору ше приявює. За инженєрох нє обовязне знац нємецки, понеже ше углавним велька часц комуникациї у фирмох одвива на анґлийским язику, док за даєдни други обласци, як цо то, наприклад, право и архитектура, потребне добре знац нємецки язик – визначує Марияна.

Уж зме вецей раз могли чуц же нашо факултети даваю добру основу и знанє, же студенти подкрипени зоз теорийним знаньом, и кед пойду на черанку, або дальше школованє и фахову праксу до иножемства, лєгко им провадзиц и приключиц ше новим задатком и усовершованю.

– Под час основних студийох у Сербиї мала сом нагоду робиц на велїх студентских проєктох у рамикох предметох хтори сом слухала и на тот способ сом здобула и вельо практичного знаня, попри теорийного. Вельо того цо сом учела на факултету тераз каждодньово применюєм у пракси. Попри усовершованя и здобуваня искуства, за тоти три мешаци сом мала нагоду здобуц вельо нових приятельох, насампредз своїх парнякох, хтори того року тиж так участвую у тей програми праксох. Того року нас участвує коло 50 практикантох зоз розличних державох Заходного Балкану, а на праксох зме розпоредзени по розличних городох по цалей Нємецкей. Часто контактуєме и зиходзиме ше, алє лєм тельо кельо нам допущує епидемиолоґийна ситуация – заключує Марияна.

Онлайн робота одлично функционує

Кажда Нємецка покраїна ма свойо правила, а вони завиша од того же яка ситуация зоз епидемию, та потребне добре провадзиц же би ше знало хтори мири дзе актуални.

– Пре lockdown, робота у фирми у хторей я на пракси ше у найвекшей мири одвива онлайн. Вшелїяк, мойо думанє же фирма барз добре орґанизована, и шицко одлично функционує гоч ше и нє стретаме часто наживо. Подобни упечатки и моїх парнякох хтори тиж так на пракси у других фирмох. Зоз колеґами зоз мойого тиму нєпреривно сотрудзуєм и комуникуєм прейґ видео розгваркох, та гоч сом дома, наисце нїґда нє мам чувство же сом сама на роботи – визначує Колошняйова.