Практично шицки одлуки з домену маєтно-просторних питаньох хтори Национални совит Руснацох принєсол на остатнєй схадзки штредком мая, тераз уж реализовани – у Новим Садзе предати квартель на Детелинари, а купени други у Улїци Матици сербскей, пошвидко почнє оправянє будинку за Руски дом у Коцуре, а купена и найстарша хижа у Керестуре, так же тот памятнїк на нашо приселєнє тераз власносц цалей заєднїци.
По одлукох зоз остатнєй схадзки, Национални совит предал квартель у Новим Садзе, у улїци Миленка Ґрчича 9 на Детелинари а за достати пенєж купени квартель поверхносци 75 квадрати у хижи у улїци Матици сербскей, хторому припада и пиньвица, и подкровє. У истим будинку єст и други квартель од коло 50 квадрати хтори ма истого власнїка, алє є тераз завжати по основи здобутого, практично доживотного бивательного права. Идея же би ше єдного дня и його одкупело, так же би цали будинок на тей адреси була власносц Националного совиту. Отже, по нєурядових спознаньох єст елементи же би ше спомнуте бивательне право оспорело, за цо институция як Совит ма и вецей часу и векши ресурси як приватни власнїк – поєдинєц. Медзитим, затераз сиґурне лєм тото цо уж сиґурне, же у тераз одкупеним квартелю будзе нове шедзиско Заводу за културу войводянских Руснацох.
З другого боку, до просторийох дзе нєшка Завод за културу прейдзе редакция НВУ „Руске слово”, хтора иншак и власнїк того квартеля у Футожскей улїци.
– Нам уж одскорей за 10 одсто зменшана покраїнска дотация, цо коло три милиони динари рочнє менєй, а ґу тому, од влонї у будинку „Дневнику” плациме квартелїну хтора виноши коло милион динари до рока цо нам цалком нови трошок. То вельки прицисок на буджет „Руского слова”, окреме же зме ище пред тим розпочали розвивац нашу основну дїялносц, у квалитету и квантитету виданьох. Новини „Руске слово” виходза у новим формату, а най здогаднєм же младежски часопис „МАК” од того року виходзи два раз частейше. Шицко то вимага укладаня, так кед ше преселїме до свойого простору, пенєж хтори зашоруєме на квартелїни годно вихасновац за стабилизованє порядного функционованя Установи хторе тераз очежане – потолковала директорка НВУ „Руске слово” Мартица Тамаш.
Надпомнїме же у рамикох тей „рокади”, будзе требац ришиц и деталї на основи контракту Заводу и НВУ „Руске слово” о закупе и укладаню до адаптованя простору у Футожскей улїци. Контракт подписани на 13 роки, а по шицким, Завод у тим просторе нє будзе так длуго. Медзитим, на розуме треба мац ище єден значни деталь, а то реноме и угляд хтори Завод за културу войводянских Руснацох будує од снованя, нє лєм у рамикох нашей заєднїци, алє и у ширшим окруженю. Зоз статусом муша исц и одвитуюци стандарди, цо у конкретним случаю значи же ше селїц мож лєм до лєпшого.
ВИХАСНОВАНА НАГОДА
Гоч будинок хтори ше находзи на атрактивней адреси у Матици сербскей у старим штредзиску Нового Саду будовани квалитетно и у солидним є стану, нєобходне го адаптовац. Плановане же би ше финансийну потримовку за то питало од Покраїни хтора и сосонователь Заводу, алє перше треба причекац конституованє институцийох хтори за тоту обласц компетентни. О алтернативних ришеньох, хтори ше углавним базую на укладанє власного „руского” пенєжу, лєбо аж и сотруднїцтво з иножемством по основи медзиреґионалних спорозуменьох, будзе ше роздумовац аж кед ше нє уда достац потримовку од держави.
– Уж длугши час шведочиме трендом же ше финансийна потримовка хтору держава обезпечує за функционованє меншинскей културней автономиї зужує на наменски, програмни активносци. Аж и кед ше уда дацо зашпоровац, тот пенєж нє мож хасновац за инше, окрем за цо є наменєни, так же кед же сцеме же бизме и у будучносци мали дзе витворйовац рижни проєкти и змисти, сами уж тераз мушиме обезпечиц простор. Прето барз добре же зме вихасновали тоту нагоду и конєчно уписали и звекшали „руски ґрунт” у Новим Садзе – толкує предсидатель Националного совиту Руснацох Славко Рац, и окреме визначує даскельо факти – же значносц того питаня за будуци ґенерациї препознал цали Совит, же уложени власни, реални пенєж и же пре тото значне укладанє нє будзе ощербена анї єдна друга активносц за хтору компетентни ношитель рускей културней автономиї.
Описана трансакция у Новим Садзе оможлївена з предаваньом нєрухомосци, алє єй часц и пренаменєна дотация од Апостолского еґзархату за грекокатолїкох од 30 тисячи еври, чий примарни циль одкуп приватного квартелю коло простору новосадского Руского културного центру. Пре ище вше нєрозришени маєтно-правни одношеня коло того квартелю, чий ше судски епилоґ розцагує понад розумну миру, одлучене же би ше спомнуту дотацию хасновало за инше по час док ше нє витворя условия за проєкт Дому школярох и ришованє простору РКЦ у Улїци Йована Суботича. Предсидатель Националного совиту Руснацох Славко Рац ознова визначел же ше од того проєкту нє одустава.
– Шицки маєтни поглєдованя хтори Совит ма пред судом, а ище их єст, як и приходи по тей основи, буду унапрямени же би ше надополнєло донацию, за хтору у поради з донатором одлучене же би ше тот пенєж функционалнєйше хасновало, док нє достанєме чисту ситуацию у Йована Суботича – потолковал предсидатель Совиту.
Углавним, сущносц „новосадскей операциї” же би шицки руски институциї були змесцени у своїм, односно голєм руским просторе, же би ше пенєж цо менєй трошело звонка заєднїци.
РУСКИ ДОМ У КОЦУРЕ
Нє менєй значна и инициятива у Коцуре, же би ше тамтейши руски национални, културни и вообще дружтвени живот случовал „на своїм”, односно у закупеней Колєсаровей хижи у Коцуре, обок при Доме култури. Хижа вжата под квартелїну за шедзиско коцурскей Подручней канцелариї НС, односно Руски дом у тим месце. Од формованя коцурскей Подручней канцелариї НС Руснацох у нєшкайшим зволаню и формату, то була єдна з двох найзначнєйших инициятивох кед слово о Руснацох у тим валалє. Як и кед слово о мотивованю родичох же би уписовали дзеци до рускей школи, и тота идзе по добрей драги. Як мож чуц од членох канцелариї у Коцуре, тераз ше зазберує и пририхтує документацию, же би ше могло почац адаптацию, за цо Совит на основи предрахунку фаховцох опредзелєл суму у проциввредносци шейсц тисячи евра. За початок, през лєто ма буц одклонєна влага, а потим ше далєй будзе оправяц будинок.
Окрем спомнутих проєктох хтори значни пре терашньосц и будучносц, конєчно реализована и вецейдеценийна задумка хтора ше одноши на нашу прешлосц. Национални совит Руснацох за коло 109 тисячи динари зоз наменских средствох купел найстаршу руску хижу у Руским Керестуре на Вельким шоре. То историйни памятнїк значни за Руснацох, хтори од давна под защиту держави. Тераз ше чека розписованє конкурсох на уровню Покраїни и Републики, же би ше хижу адаптовало и приведло до намени, а у сотруднїцтве зоз Заводом за защиту памятнїкох Войводини. Як плановане, после того би ше хижу дало на отримованє и хаснованє керестурскому Здруженю женох „Байка”, а будзе и єдно з историйних туристичних понукнуцох Керестура и Руснацох.
СУБОТИЦА
Понеже стари просториї у реституциї врацени приватному власнїкови, Дружтво Руснацох у Суботици у маю од Городу Суботица достало нови просториї на хаснованє, у улїци Милоша Обилича. Просториї на добрей локациї и маю потенциял же би були добре вихасновани, алє су нєшка барз девастовани, практично лєм голи мури. Прето потребне значне адаптованє простору:
– Тераз зазберуєме предрахунки, з майстрами обиходзиме локал и радзиме ше же кельо то годно коштац. Понеже Город за таки потреби нє дава пенєж, а моментално нєт анї конкурси дзе бизме могли апликовац, рахуєме лєм на донаторох, бо Дружтво Руснацох у Суботици тераз нє ма средства же би саме плацело адаптованє – гварел нам предсидатель дружтва Иван Гарди. Повторел апел поєдинцом добрей дзеки, установом и институцийом, же би финансийно помогли. Средства мож уплациц на рахунох Дружтва – 160-18977-84, Банка Интеза, з наглашеньом – помоц за адаптованє просторийох.