Олґа Токарчук гутори же психолоґи утвердзели же способносц плодного читаня знак психичного здравя. Под словом плодоносне читанє вона подрозумює похопйованє и преживйованє гевтого цо ше пречита, и визначує же кед зме возбудзени и кед зме под стресом, же нє можеме читац.
Саям кнїжкох вше нагода же би ше прегварело словко-два о важносци читаня и отримованя або розвиваня имаґинативней кондициї. Велї людзе коло мнє нє маю концентрацию пречитац два-три боки писаного тексту. Тото кус нови информациї цо конзумую то углавним прейг интернета або телевизиї, алє читанє длугшого тексту уж им постава вельке напруженє од хторого вельо лєгчейше сцекнуц як го звладац. З тим чловек ослабює свою коґнитивну и имаґинативну способносц. Постава баржей автомат, а менєй чловек.
Медзитим, окрем тей велькей векшини, медзи нами єст и щирих любительох литератури, та и рускей. Так наприклад, дзешкаль початком нового року прейґ телефона ми ше явела єдна панї з Коцура хтора жадала зо мну поприповедац о тим цо по моїм думаню треба же би читала з рускей литератури. Зрадовал сом ше такому стретнуцу и такей бешеди. Указал сом єй свою библиотеку руских кнїжкох и препоручел даскельо наслови за хтори сом думал же єй буду интересантни. „Тоту сом уж читала, а и тотуˮ, гуторела панї. А гевти хтори нє читала, хтори єст на лаґре, сом єй наручел, та их купела, а кнїжки хтори нєт на лаґре, сом єй пожичел же би их пречитала. Питал сом ше єй як то же надумала читац. Одвитовала же похопела же патренє телевизиї углавним траценє часу и же там нє ма цо научиц и дожиц, та ришела же вечарами, место патреня телевизиї, будзе читац кнїжки и гвари же є од теди вельо задовольнєйша.
Єден други любитель читаня хтори присутни у моїм живоце то наш писатель Владимир Кирда Болхорвес. Гуторим наш, а наш є, прето же гоч вон пише по сербски, пише о руским швеце. Його юнаки углавним Руснаци и друге националне шаренїдло европского простору на хторим жиєме. Тих дньох ми Кирда послал на читанє, по руски, єден красни автобиоґрафски есей у хторим пише о своїм одношеню гу читаню и ґу кнїжком. Понеже вон шицок пошвецени литератури и писаню, хасновите го пречитац, а за тото будземе мац нагоди у єдним з идуцих числох нашого часопису „Шветлосцˮдзе тот есей будзе и обявени. Ниа, даскельо його замеркованя: „Интелектуалну ширину и глїбину котра чловекови нєобходна же би могол у полней мири уживац у високовредней белетристики, наш писатель досягнул аж на початку трецей младосци. Вец обачел же красна литература, як вербална уметносц, потребна и важна насампредз образованим, сензибилним, предуховеним, културним и цивилизованим людзом. Така єй улогаˮ, пише Кирда, „виходзи першенствено з факту же слова найлєпши ношителє и преношителє шицких поняцох и феноменох котри исную у стварносциˮ, а польска нобеловка Олґа Токарчук у своїм есею о читаню доклада: „Хто чита лєм же би розумел, кончи бласфемию. Чита ше прето же би ше доживйовало, а то глїбша, цалоснєйша файта розуменя.ˮ
Кирда далєй пише: „Понеже чловек, гоч якого є уровня образованя и интелиґенциї, лєгчейше абсорбує и длужей памета слики як поняца, лоґичне заключенє же красна литература збогацує його дух и сензибилитет и оплеменює дїлотворнєйше як гоч хтора наука.ˮ Далєй вон пише о тим кельо читанє кнїжкох уплївовало на формованє його духа, сензибилитета и характера.
Друга авторка хтора препознава читанє як важну чловекову дїялносц то польска нобеловка Олґа Токарчук. Вона гутори же психолоґи утвердзели же способносц плодного читаня знак психичного здравя, а под словом плодоносне читанє вона подрозумює похопйованє и преживйованє того цо ше пречита. Далєй толкує же кед зме возбудзени и кед зме под стресом, же нє можеме читац. Вона тиж дава одвит на часте питанє же кельо описани подїї правдиви. „И то вец, панство мойо миле, конєцˮ, гутори Токарчукова. Бо кед поствяме тото питанє, вец зме страцели способносц бавеня зоз шветами, балансованя на гранїци гевтого цо є и гевтого цо би могло буц, цо ше ище вше нє случело и чого нєт; трациме барз важну и творчу, меркуриянску часц нашей психи, активну як жива хтора нам – понеже то насампредз людска способносц – оможлївює же бизме творели други, алтернативни швети и же бизме жили животи других людзох. Оможлївює нам тиж же бизме будучносц творели, тестирали ю и же бизме совершено комуниковали з другима, учи нас емпатиї и указує нам кельо зме подобни єдни другим, а источашнє и розлични. Людзе хтори читаю романи маю ширшу свидомосц, на якиш способ су „векши”, бо голєм на хвильку жили животи и других людзох. Окрем того, добри кнїжки нас меняю, на лєпше, вшелїяк.
Чим прегварим з младу особу я препознавам чи вона чита чи нє. Кед чита, при нєй, окрем цела, нагло рошнє и дух и вона ше розвива до особи зоз особним идентитетом. Тот процес провадзиц, буц учашнїк у нїм, буц собешеднїк тей младей особи, то прекрасна дїя. Млада особа хтора чита ма вельо идеї и полна є животней радосци, вона як лампащиков квет вяри, єй присуство виполнює простор дзе є. Бо живот твори дух, насампредз, а вона го ма. Вона заключеня до хторих дошла читаюци вигваря з радосцу и возбудзеньом. З таку особу мож длуго бешедовац и уживац у тей бешеди. Вона ношитель смисла и себе и нам старшим, бо ше надовязує на гевто цо ми робели и робиме. Вона отримує тоту нїтку смисла хтора ше розцагує од самого чловекового початку.