Михайло Ковач зоз Нового Саду, школяр другей класи Ґимназиї „Йован Йованович Змай” на природно-математичним напряме, а того року у маю першираз участвовал у Дебатним каравану Европскей школи дебати. През штири днї, Михайло зоз своїма колеґами нащивел пейц городи у Восточней Сербиї дзе отримали прави дебати о рижних дружтвених питаньох. О тим як ше постава учашнїк, о яких темох черали думаня, хтори характеристики найпотребнєйши за доброго учашнїка у дебати, на яки способ ше вон сам пририхтовал и ище вельо того, виприповедал нам за МАК. 

За тих цо нїґда нє чули, як биш представел програму “Европска школа дебати”?

– Европска школа дебати то програма хтору орґанизує Информативни центер Европскей униї и дебатна академска мрежа Отворена комуникация з потримовку Делеґациї Европскей униї, зоз цильом же би вибрани штредньошколци мали нагоду слухац роботнї о дебатох, як и роботнї о Европскей униї, процесу европских интеґрацийох и схопносци дебатованя. Тот проєкт ше отримує од 2013.року, а того року кед ше я приявел, розписали конкурс за осму ґенерацию штредньошколцох и студентох.

Як ше вообще постава учашнїк тей програми?

– На програму Европскей школи дебати сом ше приявел на препоруку координаторки Городского школского парламенту Нового Саду, дзе сом у осмей класи основней школи бул представнїк. Бул розписани конкурс, а я ше приявел и прешол. Кажди тидзень, од октобра 2021. по май 2022. року зме мали преподаваня, тренинґи и пробни дебати на рижни теми. На концу вибрани були особи хтори участвовали у Дебатним каравану хтори орґнизовала Делеґация Европскей униї у Републики Сербиї. Медзи нїма бул и я, та зме за штири днї нащивели пейц городи у Восточней Сербиї – Неґотин, Парачин, Заєчар, Ґолубац и Смедерево, и там отримали прави дебати.

Котри теми були обробени, и од тих темох котри тебе найбаржей цикавели и прецо?

– През програму зме дебатовали на рижни актуални и интересантни теми. На самим Дебатним каравану були обробени теми як цо то: Чи Европска уния ослаби чи змоцнї зоз приступаньом ґу Заходному Балкану, чи роботни тидзень треба же би тирвал штири днї, чи жридла води можу буц комерциялни, чи менструалне хорованє за жени оправдане, и ище велї цикави теми. На мнє найвекши упечаток охабели дебати хтори ше директно або индиректно дотикали людских и меншинских правох. На єдней дебати нас нащивел и амбасадор ЕУ у Сербиї, Емануел Жофре, и бешедовал з нами о европскей будучносци Сербиї.

З оглядом же то змаганє по ґрупох, цо думаш, у хвилькох дебати важнєйши индивидуализем, чи тимска робота, и прецо?

– У дебати постоя два тими, тим Влади и тим Опозициї. Кажди тим ше состої зоз трох членох. Индивидуализем у хвилькох дебати нє шме превагнуц, бо у дебати кажди тим муши заєднїцки заступац думанє тима и бранїц го, без огляду на свойо особне думанє.

Як випатрало твойо пририхтованє за тото збуванє?

– Пририхтованє за сам Дебатни караван за мнє значело же треба порихтац куфер, даскельо озбильнєйши кошулї и реклу/сако, бо пред’знанє и схопносц бешеди у явносци сом уж здобул през интензивни годзини дебатованя. Радовал сом ше же ше тоти дебати буду отримовац на рижних туристичних локалитетох пред публику и камерами.

Яки квалитети по твоїм думаню треба особа же би мала же би могла участвовац у таким проєкту, и з другого боку, яки квалитети може особа достац участвуюци у нїм?

– Особа хтора сце участвовац у таким проєкту би требала буц комуникативна, широких видикох и отворена за нови информациї и нєкаждодньови способи ученя. Цо ше дотика мнє, ту сом научел рижни хасновити схопносци дебатованя, здобул нових товаришох и упознал велїх людзох з подобнима интересованями як и я.

Чи по твоїм думаню млади нєшка маю досц самодовирия же би виражели свойо думаня и становиска?

– Млади медзи хторима ше я на тим проєкту рушал мали моцне самодовириє виражиц свойо становиско, бо то бул и циль же би ше таки млади особи афирмовало и одшмелєло през тот проєкт. Медзитим, думам же у реалним живоце то нє так, бо ше велї боя од критикох, од гришкох, а даєдних младих то нїч анї нє интересує.

На котри способ млади можу здобуц самодовириє и чувство за оформйованє особного  характеру?

– През таки програми дебати млади можу здобуц схопносци за самодовириє у виражованю свойого думаня, бо треба буц свидоми же кажди проблем мож спатриц зоз двох бокох и же часто нє постої точни одвит на даяке питанє. Важне черац думаня зоз своїма парняками, слухац других и научиц дацо нове. То барз важни елементи за оформйованє особного характеру.

Гваря же на младих швет остава. Цо биш за конєц поручел шицким младим котри сцу правиц пременки у швеце?

– Младим хтори сцу правиц пременки у швеце бим поручел же би нє одуставали анї у єдним моменту од своїх намирох. Бо, хто нам други помогнє же бизме створели лєпши швет кед ше ми сами нє анґажуєме у тим.