Попри шицкого цо нам ше случує остатнї два-три тижнї (а май би, голєм у шпиванкох и стихох, мал буц найкрасши мешац у року), яґод да у другим плану остала информация о обявених резултатох Попису жительства 2022, односно кельо нас наисце єст. Як зме писали, по урядових податкох Републичного заводу за статистику (РЗС), у Републики Сербиї ше 11 483 гражданє вияшнєли як Руснаци, од того 5 622 хлопи и 5 861 жена. Вкупне число за 2 763 особи, скоро 20 одсто, менше як на предходним попису 2011. року.
Гварим, було и иншого о чим би тих дньох требало озбильно розштудирац, алє ше ми видзи же зме векшина, голєм тоти цо баржей провадза и упутени су до стану у Руснацтве, дзешка глїбоко у себе нє нєсподзивани же ше нам заєднїца осипує. Видзиме матрикули, видзиме яка з рока на рок драма коло упису першокласнїкох, видзиме як ше гаша културни секциї. Тот горки, алє нєминовни факт тераз лєм урядово потвердзени.
Уж од першей наяви Попису, прейґ його планованя, реализованя, та по сами резултати и їх толкованє, у фаховей явносци було зауваги и резерви же чи достанєме реални стан, чи прикрашену слику стварносци. Дилема стої и нєшка, алє нє маме другого вибору, лєм прилапиц официйни резултати и вериц же су точни.
Затераз, обявени податки – число, полна структура и териториялни розпорядок Руснацох у Републики Сербиї важни, алє нєдостаточни же би ше наисце бешедовало о перспективи рускей заєднїци на тих просторох. Кед слово о сполньованю меншинских правох, односно, културней автономиї, а понеже нас єст вецей як 10 тисячи, затераз сиґурне же ше дотерашня державна потримовка нє будзе меняц, голєм по шлїдуюци Попис. Медзитим, чи ми убудуце будземе мац достаточно „субстрату” виполнїц тот институцийни рамик? Чи будзе досц людзох, младих, дзеци отримац школи, културно-уметнїцки дружтва, институциї?
Уж о нєполни мешац, за 16. юний, РЗС наявел нову „пописну кнїжку” з податками о виросповиданю, мацеринским язику и возросней структури жительства у контексту националней припадносци. З тих податкох годно нагаднуц конкретни одвити на тоти питаня, а вироятно нам нє буду по дзеки.
Медзитим, то лєм єден бок медалї – сухи, статистични. Нє треба прилапиц же шицко лєм у числох, демоґрафия нє шме постац алиби.
Наздавам ше же ше розумиме.