Лєм єдна уметносц презентує ментални стан души нєшка, руского чловека и народа. То литература. Творена по руски, од руского автора, о руским швеце, та о чим год пише, автор вше пише о себе и о людзох коло себе, а то вец руски швет. Аж и Владимир Кирда хтори пише по сербски, пише о подїйох хтори ше одбуваю у Руским Керестуре, або о юнакох хтори Руснаци. И Юлиян Тамаш кед пише о швеце старого Вербасу, пише о Руснацох у нїм як жию з другима народами. Або як блукал Руснак по швеце и у яких год ше палатох нашол, у души вше кучел Руснак з бразди. Ирина Гарди Ковачевич препутовала пол швета, алє и там, чи у Києву чи у Мадриду, роздумує як, док ше враци дому, напражи капушнїки своїм унучатом. И на шветово уметнїцки досяги по шветових метрополох патри з рускима очми. И Михал Рамач найлєпши свойо твори повязал зоз историю Руснацох або зоз Селищом, митским локалитетом його дзецинства. У каждим случаю литература найлєпше од шицких уметносцох одражує актуални стан рускей души. А тоту руску душу, прейґ нових кнїжкох, уж 28 роки презентуєме на нашей литературней манифестациї „Костельникова єшень”.
Кед зме були наявйовац манифестацию у телевизиї, Владимир Надь Ачим и я, у редакциї, пририхтуюци ше за емисию припомли зме же прешло уж 28 роки од першей „Костельниковей єшенї”. Я евоковал памятки на тоту подїю, а орґанизаторка телевизийней програми, Мария Чордаш, ми гутори же ше здогадує тей першей манифестациї и же вона теди була школярка основней школи. Вона тераз фамилийна жена, мац, супруга, стреднїх рокох.
Снователє и порушоваче Културней манифестациї „Костельникова єшень” були Дюра Папгаргаї, Владимир Бесерминї и людзе позберани коло нїх. Вшелїяк и Дом култури у Руским Керестуре ту нєзаобиходни. Михайло Бодянєц, длугорочни сотруднїк на манифестациї ми гутори же ище пред тим як званично снована манифестация, даз три роки, єден за другим, их даскельме, покойни Юлиян Надь Митя, Михайло Бодянєц, Владимир Бесерминї… отримовали стретнуца писательох, алє тоти стретнуца були локалного характера. Тоти керестурски стретнуца писательох преросли до „Костельниковей єшенї”.
За тоти 28 роки тирваня манифестациї, през ню прешли вироятнє шицки нашо писателє и дзепоєдни госци, з боку, зоз сербскей литератури насампредз, а було их и зоз других меншинских литературох. Роздумуєм о тим, док сом ище у Орґанизацийним одборе, же би було добре поволац даєдного писателя зоз старих крайох. Най манифестация достанє и медзинародни характер. Най видзиме як там диха русинска душа.
Иншак, тогорочна „Костельникова єшень” прешла досц добре. Представели зме нови кнїжки за дзеци и за старших. За дзеци у школи у Руским Керестуре и у школи у Коцуре. А за старших у Руским Керестуре, Дюрдьове и Коцуре. Було интересантне слухац Михала Рамача, Дюру Гардия, Сашу Сабадоша, Ясмину Дюранїн, Єлену Перкович, Михала Симуновича, Блажену Хома Цветкович, проф. др Юлияна Рамача. „Костелникова єшень” нє зна за ґенерацийни роздвойованя. Бо, литература, у своєй сущносци або є тото, або є нє. Инфантилни писньочки, дзекеди, пишу и млади и стари. Яґод цо и добри литературни дїла знаю написац и млади и стари.
Инспиративне було слухац рецитаторох у Руским Керестуре, Павлину Шепински, Тимею Будински и Мирослава Малацка, а у Коцуре Марию Горняк. З уживаньом зме слухали музични нумери Мирка Преґуна у Керестуре и школярох музичней школи „Музични куцик” Каталини Мезеї, як и Акоша Папа и Владимира Малацка. Радовали зме ше вєдно зоз керестурскима и коцурскима школярами кед нам о своїх нових кнїжкох за дзеци бешедовали Ксения Варґа, Ана Тамаш Варґа и Мелания Римар.
Цешели зме ше кед зме слухали младих рецитаторох на Мемориялу „Михайло Зазуляк”. Єст за кого писац. Тогорочна „Дньовка”, хтора орґанизована у рамикох „Костельниковей єшенї”, гуторя, була добре нащивена. Млади глєдаю свой вираз. Якиш „нови клинци” ше прилапели орґанизациї тей младежскей културней подїї. Коло велького числа наших младих людзох цо поодходзели до векших городох и до швета, якош ше нашли и таки цо указую дзеку твориц културу по руски. Ище вше. То єдна нєзвичайна виталносц. Дзе ґод сцу и маю дзеку, младим треба дац шансу, пущиц им, без огляду же ше нам старшим видзи же ми то лєпше знаме. Вони маю тото цо нам уж хиби – ентузиязму и дзеки. За нїх то нове и важне. И треба им дац най пробую. Цо нє знаю, науча. Нє треба им преруцовац кед дацо нє знаю. Наша вина же вони то нє знаю, же зме их нє научели, же зме им то не приблїжели. Кед су ту, з нами, значи же сцу знац.
Влонї кед зме тримали „Костельникову єшень” без публики, онлайн, прейґ Фейсбуку, мали зме 508 патреня. То нє мало. И того року, попри тим же зме наступали пред публику, источашнє зме и преношели манифестацию прейґ интернету и мали зме вецей як 300 препатрунки. Кед ше ґу тому доложи число публики у Керестуре, Дюрдьове и Коцуре, а вец и у Кули и на Дньовки, назбера ше красне число тих цо попровадзели манифестацию. Вец ту и медиї хтори шорово попровадзели подїї манифестациї. И так, наша култура жиє. Того року будземе мац рекордне число обявених насловох у НВУ „Руске слово”, скоро 20. Кнїжки ше предава по символичней цени од 300 односно 210 динари на акциї. Велї себе купя кнїжку. Най ше найдзе у обисцу. Так кнїжка глєда свойого читача. А хто глєда, тот и найдзе.
Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”.