После Словацкей, дзе ше попис жительства уж окончує и на електронски способ, о чим зме уж писали у рубрики Руске слово у швеце, нєдавно и у Горватскей наявени попис по подобним моделу. Значи, гражданє ше буду мац нагоду пописац прейґ урядового сайту, по шлєбодним опредзелєню и з державну ґаранцию же їх податки останю зверлїви. Аж потим, по обисцох почню ходзиц пописоваче и тото вельке подняце кончиц так як зме звикли, оч до оч.
З тей нагоди, Сербска народна рада, координацийне цело хторе заступа интереси сербскей меншини у Горватскей, финансовала промотивни видео-спот з хторим ше сонароднїки одшмелює же би ше на попису вияшнєли шлєбодно. Без вельких порученьох и паролох, без националних символох и идеолоґиї, конциповани є як „сличка зоз каждодньового живота”, и очиглядно унапрямени на младшу, урбану популацию, людзох хтори пре рижни причини, углавним, нєвидлїви у националним корпусу. З маркетинґского боку, спот одлични – интересантни, духовити (гоч гумор „чарни”), емотивни кельо треба, алє насампредз, информативни, и, цо найважнєйше кед слово о реклами, драматични – патрача просто женє одпатриц же цо ше збудзе по конєц. Прето, и скорей як цо зажил у класичних електронских медийох, постал вирални на интернету. Реакциї, розумлїво, вшелїяки, алє их єст, и то вельо. На концу, то му и циль.
Споминам тоти два держави прето же у нїх попис анї попри пандемиї нє поцагнути за нарок, и прето же и у нїх як припозната национална меншина жию нашо сонароднїки, та нам можу буц интересантни. Затераз нє так детально провадзим ситуацию у других державох ЕУ, алє мож предпоставиц же ше у цалей Униї попис будзе барз операц и на електронску компоненту.
Република Сербия пред собу ма цали рок же би ше пририхтала за попис. Його „диґитализация” ище нє у урядовей аґенди, алє зато зоз Европи доставаме важни сиґнали и суґестиї як би требал випатрац и цо би мал посцигнуц.
Уж на вецей заводи, на рижних сходох о людских/меншинских правох и зродней тематики, представителє медзинародних институцийох наглашовали значносц попису за потвердзенє демократского капацитету и гражданского характеру держави хтора жада постац часц Европскей униї. Нєдавно, на сходу о анализи Акцийного плану за меншински заєднїци, зоз Совиту Европи ознова поручене же держава длужна обезпечиц здрави амбиєнт за сполньованє меншинских правох, а перши крочай треба же би бул добре орґанизовани Попис у октобру 2022. року. Медзитим, такой акцентоване же то процес хтори идзе у обидвох напрямох кед сцеме мац мулти и интеркултурне дружтво, и „вецейнїсти перспективи у образованю и култури”. Нагаднути даскельо напрямки цо би то могло конкретно значиц: можлївосц вецейнїстого националного вияшньованя, билинґвални лєбо вецейязични концепт образованя, можебуц уж од шлїдуюцого школского року, як и голистични (т. є. гуманистични) приступ у планованю явних политикох. Правда, затераз то звучи пребарз пообщено и нєясно же бизме могли мац даяке становиско лєбо проєкцию же цо наисце значи. Медзитим, єдно питанє ше саме од себе надрилює: чи тот концепт витворлїви источашнє зоз платформу „Сербского швета” хтора „на мали дзвери, алє на шицки дзвони” постава часц урядовей державней политики?